به نام خدا
یکی از بهترین و مؤثر ترین راه ها برای خنک سازی قطعاتی نظیر کارت گرافیک و پردازنده داخل کیس استفاده از خنک کننده های مایع ( Water Cooling ) است .
اما بستن واتر کولینگ قواعد و راه های مخصوص به خودش رو داره که هر کسی ممکنه توانایی اون رو نداشته باشه .
قبل از پرداختن به مسئله ی بستن صحیح واتر کولینگ ، ابتدا به مبحث آشنایی با قطعات و قسمت های مختلف واتر کولینگ می پردازیم تا بدانیم که واتر کولینگ شامل چه قطعاتی است و چه قطعاتی رو باید تهیه کنیم .
1 . CASE
اولین قطعه که در بستن واتر کولینگ که نقش به سزایی دارد کیس کامپیوتر است .
برای بستن صحیح واتر کولینگ در داخل کیس باید حداقل یک کیس Advence Middle Tower با قابلیت Up Side Layout و همینطور پنل های مختلف برای بستن فن ها داشته باشیم تا بتوانیم تهویه ی مناسب هم در داخل کیس ایجاد کنیم .
کیس هایی که مخصوص بستن واتر کولینگ ها ساخته شده اند Full Tower نام دارند که در این گونه کیس ها جایی کافی برای قرار گرفتن تمام قطعات واتر کولینگ در داخل کیس وجود دارد و دیگر از این بابت نگرانی ندارید ، در غیر این صورت اگر کیس جای کافی نداشت ، بعضی از قطعات از جمله رادیاتور باید در بیرون کیس قرار بگیرد .
2 . WATER BLOCK
بلاک قطعه ایی سخت افزاری است که وظیفه ی آن جذب گرما و به حرکت در آوردن مایع کولانت بر روی قطعه ایی که در حال خنک سازی ( CPU یا GPU ) است .
جنس بلاک ها یا قسمت انتهایی آن ها که بر روی پردازنده یا کارت گرافیک قرار می گیرد معمولآ از فلز مس است که قدرت جذب گرمایی آن نسبت به سایر فلز ها از جمله آلومینوم بیشتر است .
بلاک GPU :
بلاک CPU
برای CPU و GPU که قصد خنک سازی آن را با واتر کولینگ داریم باید بلاک جدا گانه تهیه کنیم و برای تهیه ی بلاک باید به نوع سوکت پردازنده و یا اندازه ی کارت گرافیک خود توجه کنیم که بلاک صحیح را برای آن تهیه کنیم .
3 . رادیاتور ( RADIATOR )
در یک واتر کولینگ رادیاتور تکمیل کننده ی بلاک است که وظیفه ی آن آزاد کردن گرمای جذب شده توسط بلاک در هوا می باشد که این کار را بوسیله ی به جریان در آوردن مایع کولانت در داخل لوله های لاغری که به باله های فلزی موجود در داریاتور متصل اند انجام می دهد .
فن هایی که در به داریاتور متصل اند نیز گرمای که توسط حرکت مایع کولانت در داخل رادیاتور ایجاد شده است را جذب می کنند و در هوا آزاد می کنند .
رادیاتور ها در اندازه های مختلفی وجود دارند که هر کدام از آنها قابلیت قرار گرفتن از 1 تا 3 فن را دارا می باشند که اندازه ی رادیاتور هر چقدر بزرگتر باشد قدرت خنک کنندگی آن هم بیشتر می شود ، البته در این مرحله باید با توجه به اندازه ی کیس خود اقدام به تهیه ی رادیاتور مورد نیاز کنید .
4 . پمپ ( PUMP )
قطعه ی بعدی که واتر کولینگ ها وجود دارد پمپ است که کار آن پمپ کردن مایع کولانت است .
در بازار پمپ های مختلفی وجود دارد که هر کدام بسته به ویژگی هایی که دارند قیمت های متفاوتی هم دارند ، در این تست از پمپ Lancing DDC 3.25 استفاده شده است .
اگر یک پمپ جنس نامرغوبی داشته باشد بعد از مدتی می شکند یا اینکه کار خود را به درستی انجام نمی دهد .
5 . مخزن ( Reservoir )
ساده ترین قطعه ایی که در یک واتر کولینگ وجود دارد مخزن است که فقط یک راهه ورودی برای جریان آب و یک راه خروجی برای جریان آب در آن وجود دارد .
به چه دلیلی ساده ترین قطعه است ، زیرا هیچ کدام از کار هایی که بقیه قطعات از جمله جذب گرما و ... انجام می دهند را انجام نمی دهد .
-- یک مخزن دارای یک پورت در قسمت بالایی آن است که به شما اجازه می دهد که مایع کولانت را داخل آن بریزید .
--یک مخزن را نباید تا کلش از مایع پر کرد ، هوای اظافه ایی که در مخزن وجود دارد باعث بوجود آمدن یک جریان بافر می شود که به مخزن اجازه می دهد با تغییرات دما پاسخ درستی بدهد .
--برای این نباید مخزن را کاملآ پر کرد زیرا باید جای کافی برای خروج حباب هایی که در مخزن ایجاد می شوند وجود داشته باشد که این خودش باعث می شود که عمل خنک سازی بهتر انجام شود و همینطور مخزن صدای زیادی تولید نکند .
برای انتخاب مخزن مناسب با توجه به اینکه کار آن فقط نگه داری مایع است ، بهتر است زیاد روی کارایی آن مانور داده نشود و مخزنی تهیه شود که برای کیس مناسب باشد و به خوبی در آن جا شود .
6 . لوله و اتصالات ( Tubing And Fitings )
قطعه ی بعدی که در واتر کولینگ ها وجود دارد لوله های هستند که قسمت های مختلف واتر کولینگ را به هم متصل می سازند .
معمول ترین اندازه ایی که برای لوله ها استفاده می شود 1.2 اینچ و 3.8 اینچ است .
افزایش و یا کاهش کارایی بین لوله های 1.2 اینچی و 3.8 اینچی بسیار ناچیز است ، اما لوله های 3.8 اینچی می توانند با پیچ خوردگی کمتر خم شوند .
قسمت بعدی واتر کولینگ هم مایع کولانت است که در داخل قسمت های مختلف واتر کولینگ به جریان در می آید و باعث خنک سازی می شود .
برخی از مایع های کولانت شامل خواص ضد خوردگی و ضد رسانایی جریان برق هستند و چون اسم آن خنک کننده ی آبی است ، اکثر افزاد فکر می کنند که داخل آن آب جریان دارد که این گونه نیست و مایعی که در داخل واتر کولینگ به جریان در می آید مایع کولانت است .
حالا که با قسمت های مختلف واتر کولینگ آشنا شدیم ، می پردازیم به مبحث بستن صحیح واتر کولینگ در داخل کیس .
ساده ترین روشی که در آن می توان واتر کولینگ را در داخل کیس بست این است که ابتدا آب از رادیاتور وارد بلاک CPU شود و سپس از آنجا وارد بلاک GPU شود و سپس وارد مخزن و سپس وارد پمپ شود و از آنجا هم آب توسط پمپ به رادیاتور بر گردد .
این روش به خوبی هم جواب می دهد زیرا مایعی که از داریاتور وارد بلاک CPU می شود خنک است و سپس زمانی که وارد بلاک GPU می شود هنوز خنکی خودش را از دست نداده است .
قبل از قرار دادن قطعات در داخل کیس و بستن واتر کولینگ ابتدا خوب به آن نگاه کنید که می خواهید قطعات را در کجا قرار دهید و همینطور سر راه لوله های توسط چیزی سد نشده است .
سپس به بستن واتر کولینگ بپردازید .
1 . Mount The CPU Water Block
اولین قدم در بستن واتر کولینگ بستن بلاک بر روی CPU است ، زیرا برای بستن بلاک پردازنده ، ابتدا باید صفحه ی آن را در پشت مادربرد قرار دهید و سپس مادربرد را در داخل کیس محکم کنید
در کیس های حرفه ایی قسمت پشت پردازنده در کیس خالی است و شما می توانید بدون باز کردن مادربرد صفحه ی پشتی بلاک را راحت پشت مادربرد قرار دهید .
بعد از بستن صفحه ی پشتی بلاک ، ابتدا لوله و اتصالات آن را به بلاک محکم کنید و سپس آن را بر روی مادربرد پیچ کنید ، زیرا برای بستن و سفت کردن اتصالات لوله ها بر روی بلاک باید یک مقدار آن را فشار بدهیم تا در جای خودش قرار بگیرد ، اگر بلاک بر روی مادربرد بسته شده باشد باعث می شود که به مادربرد فشار بیاید .
2 . Attach The Radiator
دومین قدم در بستن واتر کولینگ قرار دادن رادیاتور است که بزرگترین قطعه است .
برای بستن واتر کولینگ بسته به فضای داخلی کیس شما می توانید آن را در داخل کیس در قسمت بالایی کیس قرار دهید یا بیرون از کیس ، نکته ی مهم این است که اگر رادیاتور را در داخل کیس قرار می دهید ، پنل های بالایی در کیس شما وجود داشته باشد که گرمای رادیاتور را به بیرون از کیس هدایت کند .
اگر کیس شما به اندازه ی کافی بزرگ است می توانید علاوه بر بستن فن در قسمت بالایی رادیاتور برای خروج گرما از داخل رادیاتور به بیرون از کیس ، در زیر آن هم فن ببندید که به قسمت زیرین رادیاتور هم باد بزند و باعث خنک کنندگی بیشتر آن و در نتیحه پرفورمنس بیشتر شود .
زمانی که رادیاتور را در محل مناسب قرار دادید ، لوله ها را به قسمت های مخصوص رادیاتور متصل کنید و محکم کنید .
3 . Affix The Reservoir
سومین قدم قرار دادن مخزن است .
در این قدم هم با توجه به مخزنی که بنا به نیاز و اندازه ی کیس تهیه کرده اید می توانید آن را در داخل کیس یا در بیرون کیس قرار دهید و آن را مستقیمآ به رادیاتور متصل کنید یا Driver Bay .
فقط محلی که توسط آن می خواهید مخزن را پر کنید را در جایی قرار دهید که بعدآ برای دسترسی به آن و پر کردن مخزن با مشکل مواجه نشوید .
4 . Mount The GPU Block
چهارمین قدم ، بستن بلاک GPU است .
یکی از قطعاتی که در داخل کیس زیاد داغ می کند کارت گرافیک و به همین دلیل خنک کردن آن بوسیله ی مایع به افزایش راندمان و اورکلاک بیشتر آن کمک می کند ، علاوه بر آن یکی از سخترین قسمت های بستن واتر کولینگ همین قسمت است ، زیرا باید کولر فعلی کارت گرافیک باز شود و سپس بلاک بر روی آن محکم شود که یه مقدار فشار بیش از حد مساوی است با خورد شدن تعدادی ترانزیستور های موجود در هسته ی کارت گرافیک .
به طور معمول بستن بلاک GPU به روش زیر انجام می شود .
1 . ابتدا باید کولر فعلی کارت گرافیک را با باز کردن پیچ های متصل به پشت برد کارت گرافیک و قسمت های مختلف باز کنیم .
2 . سپس خمیر سیلیکون فعلی رو از روی GPU پاک کنیم و خمیر سیلیکون جدید را اظافه کنیم .
3 . سپس بلاک را بر روی کارت گرافیک قرار دهیم و محکم کنیم ، فقط این نکته را مد نظر داشته باشید که بیش از حد به GPU فشار نیاورید .
بعضی از بلاک ها دارای قسمت پشتی هم هستند که بر روی پشت کارت گرافیک قرار می گیرد برای خنک سازی چیپست و مموری های کارت گرافیک ، اگر بلاک شما دارای قسمت پشتی هم است ، ابتدا آن را بر روی پشت کارت گرافیک قرار دهید و سپس قسمت زیرین بلاک را هم قرار دهید و سپس قسمت رویی و زیرین را به هم پیچ کنید .
بعد از بستن بلاک بر روی کارت گرافیک کارت گرافیک را در اسلات مخصوص بر روی مادربرد قرار دهید .
از آنجایی که بلاک GPU بزرگ و یه مقداری سنگین است ، بعد از گذاشتن کارت گرافیک در اسلات مخصوص بر روی مادربرد باید کارت گرافیک را بوسیله ی گیره ی مخصوص محکم کردن کارت گرافیک که در کیس وجود دارد محکم کنید ، و گرنه وزن بلاک باعث فشار آمدن به کارت گرافیک و مادربرد می شود .
بعد از بستن همه چیز از یک لوله استفاده کنید که یک سر آن به بلاک CPU متصل شده است و یک سر دیگر آن را هم به بلاک GPU متصل کنید و محکم کنید .
5 . Add The Pump
پنجمین قدم قرار دادن پمپ در داخل کیس است .
قرار دادن پمپ بسیار آسان است ، فقط کافیست که محل مناسب آن را در داخل کیس خود تعیین کنید و سپس بوسیله ی پیچ یا نوار چسب آن را در کیس محکم کنید .
سپس با استفاده از یک لوله از قسمت خروجی مایع که بر روی پمپ قرار دارد ( که معمولآ یا یک فلش که از به خارج از پمپ نشان داده می شود ) متصل کنید و سر دیگر لوله را به رادیاتور متصل کنید و سپس با استفاده از یک لوله ی دیگر ، یک سر آن را به قسمت ورودی مایع موجود بر روی پمپ متصل کنید و سر دیگر آن را به هم مخزن متصل کنید .
6 . اظافه کردن مایع کولانت به مخزن
ششمین مرحله ریختن مایع کولانت در داخل مخزن است اما قبل از اظافه کردن مایع کولانت ابتدا تمام اتصالات را چک کنید که تمام قطعات به طور کامل به یکدیگر متصل شده اند و همینطور محکم وصل شده اند و لوله ها و یا اتصالات دارای نشتی نمی باشد .
بعد از اطمینان حاصل کردن قبل از به برق شدن سیستم ، ابتدا مایع کولانت را در داخل مخزن بریزید و تا محلی که گفته شده است پر کنید ، در همین هنگام که در حال ریختن مایع در داخل مخزن هستید ، به قسمت های مختلف واتر کولینگ هم نگاه کنید گه اگر یه وقت یه جایی نشتی داشت بلافاصله ریختن مایع را متوقف کنید و با یک دستمال مایع را پاک کنید و نشتی را برطرف کنید .
بعد از پر کردن مخزن بدون روشن کردن مادربرد ابتدا پمپ را روشن کنید که برای این عمل ابتدا کابل 12 پین و تمام اتصالات پاور که با مادربرد متصل است را قطع کنید و سپس با استفاده از دوتا سوزن سیم سبز رنگ را به یکی از سیم های سیاه رنگ اتصال دهید ، با این عمل تنها پاور روشن می شود و هیمنطور پمپ هم که به پاور متصل است شروع به کار می کند و بگذارید چند دقیقه ( 10 دقیقه ) پمپ کار کند و به دقت به داخل کیس و اتصالات نگاه کنید تا جایی اگر نشتی داشت بلافاصله پاور را خاموش کنید و به رفع نشتی بپردازید .
بعد از اینکه واتر کولینگ نشتی نداشت و تمام اتصالات را هم به درستی وصل کرده بودید ، شما واتر کولینگ خود را در کیس خود به درستی قرار داده اید و تمام .
حالا به استفاده از یک برنامه دمای کارت گرافیک و پردازنده خود را نگاه کنید و از کاهش چشم گیر دما لذت ببرید .
در آخر یک بار دیگر اتصالات لوله های را به یکدیگر بررسی می کنیم .
یک لوله از قسمت خروجی رادیاتور به قسمت ورودی بلاک بر روی CPU متصل می شود .
از قسمت خروجی مایع موجود بر روی بلاک CPU یک لوله به قسمت ورودی مایع موجود بر روی بلاک GPU متصل می شود .
از قسمت خروجی مایع موجود بر روی بلاک GPU یک لوله به قسمت ورودی مایع موجود بر روی مخزن متصل می شود .
از قسمت خروجی مایع موجود بر روی پمپ یک لوله به قسمت ورودی مایع موجود بر روی رادیاتور متصل می شود .
و از قسمت ورودی مایع موجود بر روی پمپ یک لوله به قسمت خروجی مایع بر روی مخزن متصل می شود.
کپی از مطلب تنها با ذکر منبع بلامانع می باشد .
منبع : OverclockingHeroes.com