بررسی پردازنده amd a4-3400 apu و مادربرد msi a75a-g55 سوکت fm1
یادآوری: در ابتدا یادآور میشوم قطعاً این بررسی باید در زمان عرضه این مادربرد و چیپست A75 صورت می گرفت اما، با توجه به شرایط بازار و نیاز کاربران به سیستمی با کارایی مناسب و البته قیمت عالی و همچنین به جهت آشنایی کاربران محترم با پردازنده های APU و همچنین مادربردهای سوکت FM1 بر آن شدیم تا نگاهی کوتاه به این محصول داشته باشیم. در آینده ای نزدیک به بررسی مادربردهای سوکت FM2 (بهمراه چیپست A85) با پشتیبانی از APU های Trinity نیز خواهیم پرداخت.
مقدمه
در گذشته ای نه چندان دور، نام MSI کارتهای گرافیکی با کارایی عالی را در یادها تداعی می نمود. اما چند سالی است علاوه بر کارتهای گرافیک، مادربردهای MSI از جایگاه مناسبی در بین کاربران برخوردار شده اند.
کمپانی MSI با تولید و عرضه مادربردهای باکیفیت به بازار مصرف توانسته است جای خود را در سبد خرید کاربران در هر گروهی باز کند. کمپانی خوشنام MSI در پلتفرمهای دوگانه اینتل و AMD و همگام با عرضه چیپستهای نسل جدید، اقدام به طراحی، ساخت و عرضه مادربردهای متعددی نموده است.
مادربردهای نسل جدید مانند Big Bang Z77 Mpower در پلتفرم اینتل و مادربرد 990FXA-GD80 در پلتفرم AMD نمونه هایی از ارائه محصولات نسل جدید با بکارگیری تکنولوژیهای بدیع و کاربردی، قطعات باکیفیت و با راندمان بالا و مهمتر از همه افزایش قابلیت اورکلاکینگ می باشند.
با عرضه Apu های Llano با معماری Stars، کمپانی AMD چیپست A75 را نیز معرفی نمود. پردازنده های این خانواده با سوکتهای FM1 (دارای 905 پین) پشتیبانی می گردند. لذا کمپانیها شروع به تولید مادربردهایی با سوکت FM1 کردند.
در این مقاله کوتاه قصد داریم تا با یکی از محصولات مناسب کمپانی MSI از پلتفرم AMD با نام A75A-G55 و پردازنده AMD A4- 3400 APU آشنا شویم.
**به دلیل استفاده همزمان از مادربرد سوکت FM1 و پردازنده A4-3400، این مقاله به سه بخش تقسیم گردید:
1- بررسی مادربرد
2- بررسی پردازنده
3- تست ها
بخش اول: مادربرد MSI A75A-G55
در ابتدا نمايي كلي از مشخصات اين مادربرد:
Military Class II components: Top quality & stability*
CPU Max. Support: AMD Llano APU*
OC Genie II: Auto OC to boost performance in 1 sec*
ClickBIOS Concept: Easy-to-use UEFI BIOS interface*
i-Charger: fast charge iPad/iPhone/smartphone*
Support USB 3.0 & SATA 6Gb/s*
مادربورد مبتنی بر سوکت FM1 کمپانی AMD است. تركيبي از فاکتورهای پايداري، كيفيت و كارآيي است كه تمامي انتظارات كاربر خود را به خوبي برآورده مي كند. مادربورد MSI A75A-G55 در كلاس 2 محصولات نظامي قرار گرفته و دارای استاندارد MIL-STD-810G نیز می باشد. همچنین از پردازنده های Llano APU با مدل A8-3850, A8-3820, A8-3800 A6-3650, A6-3600, A6-3500, A4-3400, A4-3300 کمپانی AMD پشتیبانی می کند.
خوشبختانه کمپانی AMD برای سوکت FM1 دو پردازنده A8-3870K و A6-3670K در نظر گرفته که هر دو دارای ضریب باز (Black Edition) هستند. اما این شرکت برای سوکت FM2 سه پردازنده A6-5400K، A8-5600K و A10-5800K را با ضریب باز در نظر گرفته است. شایان ذکر است که پردازنده A4-3400 نیز دارای ضریب نیمه باز (مالتی پلیر باز تا ضریب 36) می باشد.
بنظر می رسد که سوکت FM1 و پردازنده های قابل پشتیبانی آن بیشتر برای کاربران خانگی - اداری در نظر گرفته شده تا با هزینه کمتر چه در خرید مادربرد و چه در خرید پردازنده، به پرفورمنسی قابل قبول دسترسی داشته باشند.
مادربورد A75A-G55 حداكثر از 32 گيگابايت حافظه DDR3 بصورت Dual Channel و در سرعتهاي 1066/1333/1600/1866 مگاهرتز پشتيباني مي كند. محصول فوق داراي دو اسلات PCI Express 2.0 x16 بوده که در چینش دو کاناله کراسفایر در سرعتهای X16/X4 فعالیت می کنند، همچنین سه اسلات PCI Express 2.0 x1 و دو اسلات PCI بر روی برد تعبیه شده است. در بخش Storage، مادربرد داراي شش پورت SATAIII 6.0GB/s و پشتيباني از Raid با مدل چينش 0/1/10 مي باشد.
A75A-G55 مجهز به دو پورت USB 3.0 و چهار پورت USB 2.0 است. خروجیهای DVI، HDMI و VGA از دیگر پورتهای خروجی مادربرد در بخش گرافیک می باشند. خازنهاي استفاده شده در مادربرد تماماً جامد است. همچنين بخش مدار تغذیه پردازنده نیز دارای خازنهای جامد بهمراه خازنهای Hic-Cap و داراي طول عمری به مراتب بيشتر از بهترين خازنهاي جامد موجود است.
دليل استفاده از اين خازنها در بخش مدار تغذیه، بهره گيري از حداكثر پايداري و كيفيت در اين محصول كلاس نظامی II است. بدليل تحمل بالاي حرارت و هدايت الكتريكي عالي عنصر تانتالوم، در طراحی مدار تغذیه ولتاژ این محصول از خازنهای جامد ساخته شده از عنصر تانتالوم (Hic-Cap) استفاده شده است.
در بخش چوکها نیز MSI از چوکهای SFC یا (Super Ferrite Choke) استفاده کرده است. این چوکها هنگام فعالیت 35 درجه سانتیگراد دمای کمتری را نسبت به چوکهای رایج در محصولات دیگر تولید کرده که این مهم نهایتاً باعث خنکتر بودن محصول خواهد شد.
بخش مدار تغذیه ولتاژ در نهایت سادگی و ظرافت طراحی شده است. مادربورد داراي مدار تغذيه 4 فاز ديجيتال مي باشد. با توجه به بكارگيري سه عنصر حیاتی شامل خازنهای Hic-Cap، چوکهای SFC و خازنهای Solid در مدار رگولاتور ولتاژ پردازنده، این مادربرد مصرف پایین انرژی را بهمراه داشته و تولید گرمای کم و پایداری و مقاومت مادربرد را در شرایط سخت کاری و مداومت فعالیت تضمین خواهد کرد.
چيپست مادربورد A75 FCH ساخت کمپانی AMD مي باشد. از خصايص A75 FCH پشتيباني از چهار پورت PCE-E 2.0، چهار پورت USB 3.0، 10 پورت USB 2.0 و دو پورت USB 1.1 است. همچنین پشتیبانی از شش پورت Sata III و شش ورودی و خروجی باکیفیت صدا در بخش صوتی از دیگر مشخصات چیپست A75 است.
چیپست A75 بدلیل طراحی ساده اما هوشمندانه در هنگام کار گرمای زیادی تولید نکرده لذا طراحان در بخش خنک کننده چیپست از یک هیتسینک به شکل مستعطیل با شش ردیف شیار دارای 15 فین استفاده کرده اند. جنس این هیتسینک از آلومینیوم خالص بوده و به خوبی قادر است دمای چیپست A75 را دفع نماید. در وسط این خنک کننده نام برند MSI به چشم می خورد.
در بخش مدار رگولاتور ولتاژ پردازنده، طراحان مادربرد از یک هیتسینک به جنس آلومینیوم خالص با 24 شیار استفاده نموده اند که با توجه به مهندسی این مدار حیاتی، بعید بنظر می رسد دمای این بخش هنگام فعالیت زیاد باشد لذا هیتسینک این مدار با توجه به ابعاد کوچک به خوبی از پس دفع و تبادل گرمای حاصل از فعالیت چوکها، خازنها و ماسفتها خواهد آمد. همچنین نوشته Military II Class در بخش از هیتسینک بازگو کننده رعایت استاندارد کلاس نظامی 2 در این محصول است.
برق رسانی به مادربرد نیز شامل دو بخش است:
- در بخش تامین ولتاژ مورد نیاز پردازنده، یک کانکتور 4 پین 12 ولت بر روی مادربرد تعبیه شده است که با توجه به نوع کاربری این محصول (خانکی – اداری) کافی بنظر می رسد.
- در بخش برق رسانی به مادربرد، کانکتور 24 پین تعبیه شده نیز به مانند تمامی محصولات برق مورد نیاز تمامی قطعات را برعهده دارد.
اینترفیس I/O مادربرد از 9 بخش تشکیل شده است:
- یک پورتPS/2 مختص اتصال موس
- یک پورت PS/2 مختص اتصال کیبورد
- يك خروجي HDMI
- يك خروجي DVI
- یک خروجی VGA
- دو پورت USB 3.0
- چهار پورت USB 2.0
- یک کانکتور شبکه گیگابیتی لن RJ-45
- شش کانکتور صدا
بخش دوم: اورکلاک پردازنده و حافظه ها
بدلیل اینکه تست مادربرد به تنهایی امکانپذیر نیست، پرفورمنس و پایداری آن با دیوایسهای دیگر سنجیده می شود لذا در بخش تستها بیشترین تمرکز ما بر روی تستهای پردازنده و گرافیک مجتمع خواهد بود.
قابلیت اورکلاک پذیری پردازنده A4-3400 APU
در این بخش سعی کردیم تا قابلیت افزایش فرکانس این APU را مورد بررسی قرار دهیم. شایان ذکر است که ضریب مالتی پلیر این پردازنده بصورت نیمه باز بوده و آخرین عدد قابل ست کردن در این بخش ضریب 36 است. لذا این فاکتور می تواند دست کاربر را در اورکلاک پردازنده از طریق افزایش ضریب مالتی پلیر باز بگذارد. همچنین حداکثر Bus Speed قابل افزایش در مادربرد فوق عدد 131 مگاهرتز است.
- ابتدا در فرکانس پایه 2700 مگاهرتز و فرکانس حافظه های 1333 مگاهرتز، تست SuperPI 1M را اجرا کردیم. نتیجه 31.398 ثانیه بود.
- در گام بعدی، فرکانس پردازنده با افزایش ضریب مالتی پلیر به عدد 34 و افزایش 3 مگاهرتزی Bus Speed به عدد 3505 مگاهرتز افزایش یافت. همچنین فرکانس 1374 مگاهرتز برای حافظه ها ست گردید. تست SuperPI 1M مجدداً اجرا و نتیجه 27.393 ثانیه حاصل شد.
- در گام سوم، فرکانس پردازنده با افزایش ضریب مالتی پلیر به عدد 36 و Bus Speed 117 مگاهرتز به عدد 4236 مگاهرتز رسید. همچنین فرکانس حافظه ها نیز به عدد 1882 مگاهرتز افزایش یافت. در اجرای تست SuperPI 1M نتیجه 23.837 ثانیه بدست آمد.
در بخش اورکلاک پردازنده و با توجه به اینکه یک Unit Processor کامل نبوده و دارای گرافیک داخلی مجتمع می باشد، نتایج کاملاً قابل قبول و راضی کننده بود.
پردازنده A4- 3400 APU با یک ایرکولینگ معمولی و بدون هیچ افزایش ولتاژی به مقدار 1535 مگاهرتز اورکلاک (حدوداً 62%) گردید که این رقم برای یک APU عالی و مناسب است. حداکثر دمای پردازنده در فرکانس 4236 مگاهرتز به 35 درجه سانتیگراد رسید که دمای قابل قبولی است.
البته شاید این دمای پایین در فرکانس 4236 مگاهرتز اینچنین تداعی کند که امکان افزایش بیشتر فرکانس پردازنده میسر است اما باید توجه داشت که دمای هسته های پردازنده در اورکلاک بصورت لحظه ای افزایش ناگهانی داشته که این مهم باعث ناپایداری خواهد شد لذا برای اورکلاک پردازنده بیشتر از 4236 مگاهرتز حتما باید از مواد بسیار خنک کننده منجمله یخ خشک یا نیتروژن استفاده نمود.
نکته مهم دیگر اینکه با ایرکولینگ Hyper TX3 فرکانس پردازنده به 4348 مگاهرتز هم رسید که متاسفانه بدلیل گرمای بیش از حد مجاز و عدم توانایی این حنک کننده در فرکانس فوق، ناچار به گرفتن ولید شدیم اما در تستهای پردازنده سیستم ناپایدار بود.
IMC پردازنده A4-3400 APU
بخش کنترلر حافظه در این پردازنده بسیار قوی ظاهر گردید. IMC بکار رفته در پردازنده قابلیت تحمل ولتاژهایی بالاتر از 1.7 ولت برای حافظه را هم دارد. همانطور که در معرفی مشخصات سیستم مورد تست نیز اشاره گردید، حافظه های مورد استفاده یک کیت 2x2 گیگابایت از برند Super Talent با فرکانس پایه 1333 مگاهرتز بود. به لحاظ کیفیت عالی چیپهای استفاده شده در این حافظه ها و همچنین IMC فوق العاده بکار رفته در پردازنده، توانستیم فرکانس حافظه ها را تا 2000 مگاهرتز هم افزایش دهیم. نکته جالب اینکه در فرکانس 2000 مگاهرتز، حافظه ها توانستند فقط با افزایش 0.3 ولت (ولتاژ دیفالت حافظه ها 1.65 است) و رسیدن به ولتاژ 1.68 توانستند به راحتی تست MaxMem را پاس کنند. همچنین ولتاژ ست شده برای چیپست A75 (که در بایوس مادربرد با نام NB مشخص شده است) 1.33 ولت بود که این ولتاژ نسبتاً پایین برای کمک به افزایش فرکانس 667 مگاهرتزی حافظه ها در نوع خود بینظیر است.
بخش سوم: تستهای پردازنده و گرافیک داخلی
با توجه به اینکه پردازنده دارای گرافیک داخلی بوده لذا تستها در بخشهای تست پردازنده، تست گرافیک داخلی (iGPU) و اورکلاک آنها تقسیم گردید.
نرم افزارهای مورد استفاده جهت تستها: AIDA64 برای تعیین مشخصات پردازنده و 3Dmark Vantage و Unigine Heaven برای تستهای گرافیکی
در تصویر بالا مشخص است این APU از نسل Llano با تکنولوژی ساخت 32 نانومتری، سوکت FM1، یک مگابایت کاشه (حافظه نهان) سطح دو (L2)، گرافیک داخلی HD 6410D و فرکانس پایه 2700 مگاهرتز است.
در تصویر بالا نتیجه تست سرعت Read، Write، Copy و Latency در دو بخش حافظه نهان L1 و L2 پردازنده مشخص شده است. همچنین در بخش تست حافظه ها نیز نتایج نمایان است.
کارایی گرافیک داخلی پردازنده بعد از اورکلاک هسته گرافیکی
فرکانس پایه هسته گرافیک داخلی پردازنده 600 مگاهرتز است. برای مقایسه، ابتدا از بخش Overclocking بایوس پردازنده را با افزایش 3 مگاهرتزی Bus Speed و افزایش ضریب مالتی پلیر پردازنده (از عدد 27 به عدد 36) به فرکانس 3711 مگاهرتز رساندیم. همچنین با افزایش 3 مگاهرتزی باس اسپید فرکانس هسته گرافیکی به 628 مگاهرتز افزایش یافت.
در مرحله بعد از فعال نمودن آپشن IGD Engine CLK و از زیر منوی Adjust IGD Frequency فرکانس هسته گرافیک داخلی پردازنده از 628 به عدد 645 مگاهرتز افزایش داده شد. سپس تست 3Dmark Vantage اجرا گردید که امتیاز 2365 حاصل کار بود. در قدم بعدی فرکانس هسته iGPU مجدداً با افزایش 55 مگاهرتزی (بصورت دستی) به فرکانس 700 مگاهرتز رسید. سپس تست 3Dmark Vantage اجرا گردید که امتیاز 2323 حاصل کار بود.
نتیجه این دو تست مشخص می سازد با افزایش فرکانس هسته گرافیک داخلی پردازنده A4-3400، نه تنها افزایش پرفورمنسی در تستهای گرافیکی ایجاد نمی گردد، بلکه باعث کاهش کارایی گرافیک داخلی پردازنده خواهد شد و این نتیجه از قبل برای ما کاملاً نمایان بود.
علت این کاهش کارایی نیز این است که با افزایش فرکانس هسته گرافیک داخلی، پردازنده مجبور است که پهنای باند، فرکانس و منابع بیشتری را در اختیار Unit گرافیک خود قرار دهد که باعث می گردد تا کارایی پرفورمنس CPU متناسب با افزایش iGPU، کاهش چشمگیری داشته باشد.
مقایسه پرفورمنس iGPU پردازنده با کارت گرافیک Radeon HD 6450
در این بخش کارایی iGPU مجتمع پردازنده با کارت گرافیک HD 6450 مورد تست و بررسی قرار گرفت. نتایج تستها در دو تست گرافیک Unigine Heaven و 3D Mark Vantage بسیار شگفت انگیز بود:
همانطور که در تصویر بالا مشخص است، گرافیک مجتمع پردازنده برتری چشمگیری نسبت به کارت 6450 داشته است. نکته مهم اینکه کارت 6450 دارای 1 گیگابایت حافظه DDR3 است اما چرا iGPU پردازنده در تستها کارت گرافیک 6450 را مغلوب ساخته است؟
بنظر می رسد علاوه بر معماری بهینه شده و تعداد ترانزیستورهای سازنده هسته گرافیکی iGPU، اختصاص رابط 128 بیتی به گرافیک مجتمع پردازنده نیز یکی از نکات اصلی و اساسی در برتری آن در دوئل با یک کارت گرافیک مجزا مانند 6450 است. شایان ذکر است که کارت 6450 دارای پهنای باند 64 بیت است.
به هر حال، با تستهای انجام شده نتیجه کاملاً مشخص است. گرافیک داخلی پردازنده A4-3400 برتری قابل قبولی نسبت به یک کارت گرافیک مجزای دیگر داشته لذا می توان با اطمینان به خریداران پیشنهاد داد تا از خرید کارت گرافیک مجزا جهت استفاده بر روی این پلتفرم پرهیز کرده و به iGPU مجتمع در پردازنده خود قناعت کنند. استفاده از گرافیک داخلی پردازنده علاوه بر مصرف کمتر انرژی، حذف خرید یک کارت مجزای گرافیک و کاهش هزینه ها برای خریدار، پرفورمنسی حتی بیشتر از یک کارت گرافیک 100 هزار تومانی مانند 6450 را به کاربر ارائه خواهد کرد.
Dual Graphic، واقعیت یا تبلیغات!
یکی از تکنولوژیهایی که کمپانی AMD در پردازنده های سری A خود معرفی نمود، قابلیت مجتمع شدن گرافیک داخلی پردازنده سری A با 4 مدل کارت از خانواده سری 6000 و افزایش کارایی گرافیکی است. برای تست این وعده AMD، ما از تلفیق کارت گرافیک HD 6450 با گرافیک داخلی پردازنده A4-3400 در مود CrossFire استفاده کردیم.
متاسفانه نتایج ناامید کننده بود.! با کراسفایر نمودن این دو گرافیک، افزایش پرفورمنس در حد 4% بود که این عدد ناچیز توجیه خرید یک کارت گرافیک مجزا برای استفاده از مود CrossFire با iGPU پردازنده را توسط خریدار به کلی منتفی و غیر قابل توجیه خواهد ساخت. لذا از ارائه تستهای این بخش بدلیل کارایی پایین صرفنظر گردید.
این نتیجه از قبل نیز قابل پیش بینی بود. دلیلش هم این است که پردازنده A4-3400، تنها یک پردازنده نبوده و تقریباً نیمی از پرفورمنس خود را در اختیار iGPU مجتمع در Unit خود قرار میدهد. پس می توان نتیجه گرفت که تکنولوژی Dual Graphic این پردازنده با کارت گرافیک مجزا یک شعار تبلیغاتی است و در اصل قضیه که هدف آن افزایش پرفورمنس حداقل 1/5 برابری گرافیکی است، هیچ تاثیری نخواهد داشت.
متاسفانه در بازار این باور اشتباه به خریداران القا می شود که با استفاده از پردازنده های دارای گرافیک داخلی AMD به همراه یک کارت گرافیک مجزا، می توان کارایی گرافیک سیستم را تا 100% افزایش داد!!
سخن پاياني
شاید نتوان مادربرد MSI A75A-G55 را یک محصول پرقدرت با قابلیت چشمگیر اورکلاکینگ نامید اما، حقیقتاً این محصول می تواند گزینه مناسب و به صرفه ای برای کاربران خانگی و اداری باشد. بررسی بخشهای مختلف مادربورد مشخص کرد که کمپانی MSI در این محصول علاوه بر سادگی، پایداری و کیفیت، قیمت تمام شده را نیز برای مصرف کننده به خوبی درک کرده است.
استفاده از قطعات باکیفیت و با طول عمر بالا و تعبیه قابلیت کاربردی OC Geine II که دست کاربر را در اورکلاک کاربردی و اتوماتیک پردازنده باز می گذارد به خوبی نشان می دهد که طراحان این مادربرد علاوه بر در نظر گرفتن فاکتور قیمت برای مصرف کننده نهایی، نیم نگاهی نیز به بخش اورکلاکینگ و افزایش پرفورمنس برای دوستداران اورکلاک در این مادربورد داشته است.
در بخش خروجیهای گرافیک نیز کمپانی MSI با ارائه سه خروجی گرافیکی پر طرفدار (VGA, HDMI, DVI) کاربر را در انتخاب نحوه نمایش تصویر (از جنبه آنالوگ یا دیجیتال) کاملاً آزاد گذاشته که می توان این مهم را بخشی از رعایت حقوق مصرف کننده تلقی نمود.
بنظر می رسد مهمترین ویژگی این مادربرد، پشتیبانی از تکنولوژی Dual Graphic Ready می باشد که کاربر می تواند با استفاده از کارت گرافیک مجزا از رده کارتهای رادئون سری 6000 قابلیت Hybrid را فعال کرده و از ادغام و افزایش پرفورمنس کارت گرافیک خود با iGPU مجتمع در پردازنده افزایش پرفورمنس گرافیکی قابل توجهی را تجربه کند اما در تستها مشخص گردید که این تکنولوژی کارایی محسوسی نداشته و صرفا یک شعار تبلیغاتی است.
در نگاه اول، شاید کاربر فکر کند با یک محصول ساده و معمولی روبروست که البته این تفکر از ساده بودن مادربرد نشات بگیرد اما، مسلماً سادگی طراحی محصول چیزی از شایستگی های آن نکاسته و در عمل می تواند نظر گروه زیادی از کاربران را به خود جلب کند.
از آنجایی که برای این گروه از کاربران، کارایی مناسب به همراه هزینه کرد پایین از اهمیت زیادی برخوردار است، لذا می توان مادربرد MSI A75A-G55 را (بهمراه APU های کمپانی AMD) یکی از بهترین گزینه های انتخابی برای خرید کاربران خانگی و اداری قلمداد کرد.
لذا این مادربرد بهمراه پردازنده AMD A4- 3400 APU می تواند گزینه مناسبی برای کاربران خانگی - اداری محسوب گردد چرا که در تستها نیز مشخص گردید ترکیب این مادربرد بهمراه پردازنده فوق می تواند کانفیگ پرفورمنسی بسیار مناسبی را (چه در بخش پردازشها و چه در بخش گرافیکی) ارائه نماید.
گارانتی مادربردهای MSI در ایران توسط شرکت محترم ماتریکس ارائه می گردد.
در پایان از دوستان عزیزم به جهت برخی اشتباهات سهوی پوزش طلبیده و از دوست عزیزم جناب آقای پژمان ذولفقاری بخاطر فراهم آوردن سازوکارهای این بررسی صمیمانه تشکر می کنم.
موفق باشید. @};-
نویسنده: بهنام علیمحمدی
عکسها و تستها بصورت اختصاصی تهیه گردیده است.
****کپی مقاله با ذکر منبع (انجمن تخصصی آورکلاکینگ هیروز) بلامانع می باشد ****
