بررسی کارت گرافیکی MSI GeForce GTX 660 Ti Power Edition
بررسی کارت گرافیکی MSI GeForce GTX 660 Ti Power Edition
nVIDIA GeForce GTX 660 Ti
ماه مارچ سال 2012 میلادی اولین کارت گرافیکی کمپانی nVIDIA با معماری Kepler وارد بازار شد. این کارت گرافیکی جدید که GeForce GTX 680 نام داشت مبتنی بر تراشه ای به نام GK104 بود. چیزی که به سادگی از این کارت گرافیکی می توان فهمید این است که این محصول شباهت چندانی به کارت های گرافیکی High End پیشین این کمپانی ندارد. این کمپانی پس از حصول اطمینان از توانایی تراشه متوسط معماری Kepler یعنی GK104 تصمیم گرفت تا این تراشه را با نام GeForce GTX 680 روانه بازار کند و عرضه تراشه قدرتمند تر مبتنی بر معماری Kepler را به تعویق انداخت. همزمان با این کارت گرافیکی، GeForce GTX 670 نیز توسط این کمپانی وارد بازار شد.
کارت گرافیکی GeForce GTX 680 توانست بخوبی خواسته کمپانی nVIDIA را از معماری جدید خود براورده کند، مصرف انرژی کمتر و در عین حال کارایی بالاتر. کارایی مناسب این کارت گرافیکی سبب شد تا کمپانی AMD مدتی بعد نسبت به تقویت کارت گرافیکی Radeon HD 7970 اقدام نموده و کارت گرافیکی جدیدی برای رقابت با این محصول توانمند کمپانی nVIDIA ارائه دهد که این محصول جدید Radeon HD 7970 GHz Edition نام گذاری شد.
در تاریخ 16 آگوست همین سال nVIDIA محصول جدیدی از خانواده GeForce 600 را معرفی کرد. این کارت گرافیکی که به عنوان محصول رده میانی یا همان Mid Range این سری قیمت گذاری شده بود GeForce GTX 660 Ti نام گرفت. بنظر می رسد کمپانی nVIDIA علاقه خاصی به پسوند Ti دارد، پسوندی که یادآور محصول قدیمی این کمپانی در سال 2002 میلادی با نام GeForce 4 Ti 4800 می باشد.
بر خلاف سایر محصولات رده میانی این کمپانی در سری های قبلی کارت های گرافیکی GeForce نظیر GeForce GTX 460 و GeForce GTX 260، GTX 660 Ti چندان محصول خوش قیمتی بشمار نمی رود. شاید بتوان علت این قضیه را در داشتن تراشه گرافیکی مشترک با GeForce GTX 680 یعنی GK 104 دانست. البته باید در نظر داشت این قضیه موجب کارایی بالاتر این کارت گرافیکی Mid Range می شود.
به سراغ مشخصات فنی این کارت گرافیکی می رویم. تراشه GK104 دارای معماری Kepler و متفاوت با معماری Fermi بکار رفته در GeForce GTX 580 می باشد. فناوری ساخت این تراشه بر خلاف تراشه GF110 مبتنی بر معماری Fermi، 28 نانومتری می باشد و همین امر از عوامل مهم در کاهش مصرف انرژی تراشه GK104 به شمار می رود.
این تراشه دارای هشت واحد SMX می باشد که هر کدام از این واحد ها به تنهایی دارای 192 هسته پردازشی CUDA یا همان سایه زن (Shader) و شانزده Texture Unit می باشد. با این مشخصات می توان گفت که تراشه GK104 در مجموع 1536 هسته CUDA و 128 واحد Texture دارد. از دیگر ویژگی های بارز این تراشه می توان به مجهز بودن به چهار واحد Raster، 32 واحد ROP، هشت واحد Geometry و کنترل کننده حافظه چهارگانه و مجموعا 256 بیتی با پشتیبانی از حافظه های پرسرعت GDDR5 اشاره کرد که پهنای باند حافظه بالایی را در اختیار تراشه قرار می دهد.
دو کارت گرافیکی GeForce GTX 670 و GeForce GTX 660 Ti به اندازه ی GTX 680 از امکانات ذکر شده برای این تراشه بهره مند نیستند. GTX 670 دارای 7 واحد SMX می باشد و GTX 660 Ti علاوه بر این قضیه یکی از واحد های کنترل کننده حافظه را نیز از دست داده است.
سرعت هسته کارت گرافیکی GeForce GTX 660 Ti به صورت پیش فرض برابر 915MHz می باشد که بواسطه فناوری Turbo که در سری جدید nVIDIA وجود دارد تا 980MHz بصورت خودکار قابل افزایش است. فرکانس حافظه های GDDR5 نیز 1502MHz می باشد که پهنای باند حافظه 144 GB/s را برای این محصول در پی دارد. میزان حافظه نیز برابر دو گیگابایت می باشد که برخی از تولیدکنندگان آن را تا چهار گیگابایت نیز افزایش داده اند.
کارت گرافیکی GeForce GTX 660 Ti از دو ورودی برق 6 پین برای تغذیه خود استفاده می کند و در حالت فشار کامل مصرف انرژی برابر 150 دارد. کارت های گرافیکی سری 600 از PCI Express 3 و DirectX 11.1 پشتیبانی می کنند.
کارت گرافیکی MSI GeForce GTX 660 Ti Power Edition
جعبه کارت گرافیکی GeForce GTX 660 Ti Power Edition دارای ظاهری ساده و براق می باشد که به عنوان یک محصول کلاس Midrange بسته بندی مناسبی به شمار می آید. در روی جعبه حرف P نمایش داده شده است که نماد کارت های گرافیکی سری Power Edition کمپانی MSI به شمار می آید. با باز کردن کاور جعبه نیز اطلاعات بسیار مناسبی از این کارت گرافیکی را می توان یافت.
علاوه بر خود کارت گرافیکی GeForce GTX 660 Ti Power Edition، یک عدد مبدل DVI-DSub و دو کابل تبدیل برق Molex به 6 Pin به همراه دو دفترچه راهنما و یک DVD شامل درایور ها و نرم افزارهای کاربردی در داخل جعبه قرار دارد.
همانند سایر کارت های گرافیکی سری Power Edition این کمپانی، این محصول نیز دارای خنک کننده غیر مرجع می باشد. این خنک کننده که Twin Frozr IV نام داشته و یکی از قویترین خنک کننده های کارت های گرافیکی در جهان بشمار می رود. این محصول بنا به ادعای کمپانی سازنده نسبت به طراحی مرجع خود چهارده درجه خنک تر بوده و 17.1 دسی بل صدای کمتری نیز تولید می کند.
همانطور که گفته شد کارت گرافیکی GeForce GTX 660 Ti Power Edition مجهز به خنک کننده شناخته شده کمپانی MSI موسوم به Twin Frozr IV می باشد. این خنک کننده دارای دو فن PWM با قطر هشت سانتی متر می باشد و در ساخت آن ها از فناوری Propeller Blade استفاده شده است. شکل خاص پره های این فن ها موجب افزایش 20% حجم هوای جابجا شده توسط آنها می گردد. هسته خنک کننده Twin Frozr IV از جنس مس بوده که جهت انتفال حرارت هر چه بهتر دارای روکشی از جنس فلز نیکل می باشد.
این خنک کننده پرقدرت به فناوری Dust Remove کمپانی MSI نیز مجهز می باشد. پس از مدتی استفاده از کارت گرافیکی، ذرات گرد و غبار بر روی خنک کننده انباشته شده و نرخ انتقال حرارت را کاهش می دهند. استفاده از این فناوری باعث می شود در هنگام شروع به کار سیستم فن های استفاده شده در خنک کننده Twin Frozr به مدت 30 ثانیه در جهت عکس چرخش کرده و این ذرات گرد و غبار را از میان پره های سیستم خنک کننده خارج کنند. بدین ترتیب کارایی سیستم خنک کننده با گذشت زمان افت پیدا نمی کند.
با جدا کردن خنک کننده از روی کارت گرافیکی به مبحث مربوط به خنک کننده نیز پایان می دهیم. بر خلاف اکثر کارت های گرافیکی GeForce GTX 660 Ti موجود در بازار و طراحی های مرجع، این محصول دارای PCB بزرگتری بوده و اکثر قسمت های آن بوسیله یک هیت سینک پوشانیده شده است. وجود این گونه هیت سینک ها در خنک سازی سایر قسمت های کارت گرافیکی نظیر حافظه ها و مدار تغذیه بسیار حائز اهمیت می باشد.
پس از خارج کردن این هیت سینک نگاهی خواهیم داشت به تراشه GK104 موجود بر روی این کارت گرافیکی که ساخت کشور تایوان می باشد. در این میان تلاش ها برای پاک کردن سطح GPU برای داشتن تصویری بهتر بی نتیجه ماند. بهتر است nVIDIA و MSI فکری به حال نظافت این تراشه های نازنین نیز بکنند :دی
فرکانس هسته GK104 بکار رفته بر روی این کارت گرافیکی برابر 1020MHz اعلام شده است که بواسطه Boost می تواند تا 1098MHz نیز افزایش پیدا کند. این اطلاعات را می توان از طریق نرم افزار GPU-Z بدست آورد.
حافظه های بکار رفته بر روی این کارت گرافیکی ساخت کمپانی Hynix می باشند که در شکل زیر یکی از این تراشه ها را که در پشت کارت گرافیکی قرار گرفته است ملاحظه میفرمایید. فرکانس پیش فرض این حافظه ها 1502MHz تعیین شده است که با توجه به Quad Rate بودن فرکانس موثر آنها 6008Mhz خواهد بود.
پیشتر در این بررسی به این نکته اشاره شد که کمپانی nVIDIA بر روی این کارت گرافیکی یکی از لینک های کنترل کننده حافظه را حذف کرده است. در تصویر زیر جای خالی این تراشه ها در پشت کارت گرافیکی مشخص می باشد. در قسمت مقابل کارت گرافیکی نیز جای دو تراشه خالی به چشم می خورد.
کارت های گرافیکی سری Power Edition کمپانی MSI دارای مدار تغذیه قدرتمندی نسبت به طراحی مرجع می باشند. این کارت گرافیکی نیز به همین ترتیب دارای مدار تغذیه 5 فازی جهت تغذیه GPU می باشد. چوک های مدار تغذیه این کارت گرافیکی از نوع SFC (Super Ferrite Choke) می باشند که نسبت به چوک های عادی 10% راندمان انرژی بالاتری داشته و می توانند 30% جریان بیشتر فراهم کنند. این دو مساله در کنار هم موجب افزایش بازدهی شده و ظرفیت اورکلاک کارت گرافیکی را نیز افزایش می دهد. اطلاعات روی جعبه محصول نشان می دهد این مدار تغذیه می تواند تا 175 آمپر جریان الکتریکی در اختیار GPU قرار دهد.
مدار تغذیه مربوط به حافظه نیز مشابه مدار تغذیه GPU می باشد. این مدار تغذیه شامل دو فاز می باشد. بنظر می آید با توجه به وجود هیت سینک، مدار تغذیه قدرتمند و تراشه های ساخت hynix، این کارت گرافیکی بتواند ظرفیت اورکلاک مناسبی برای حافظه ها نیز داشته باشد.
در طراحی سایر مدارات نیز MSI از محصولات با کیفیتی استفاده کرده است که در میان آنها می تواند با خازن های جامن با طول عمر بالا و خازن های بسیار با کیفیت Hi-c Cap اشاره کرد که 4 عدد از این خازن های hi-c Cap را در پشت بورد می توان ملاحظه کرد.
RT8802A، شاید این تراشه کوچک اهمیت چندانی برای بسیاری از مخاطبان نداشته باشد ولی اورکلاکرهای حرفه ای توجه خاصی به آن دارند. این تراشه وظیفه کنترل مدار تغذیه GPU را بر عهده دارد.
همانند سایر کارت های گرافیکی GeForce GTX 660 Ti، این کارت گرافیکی نیز دارای دو ورودی برق 6 پین می باشد که در قسمت انتهایی کارت گرافیکی قرار گرفته اند.
این کارت گرافیکی از نظر خروجی های تصویر گزینه های مناسبی را ارائه می دهد. دو خروجی تصویر DVI، یک خروجی HDMI و یک Display Port می توانند پاسخ گوی نیاز اغلب کاربران باشند.
سیستم تست
برای این بررسی سیستم تستی با مشخصات زیر را انتخاب نمودیم :
جهت مقایسه و روشن شدن بهتر کارایی این کارت گرافیکی نتایج مربوط به کارت گرافیکی Mid Range نسل قبل کمپانی nVIDIA یعنی GeForce GTX 560Ti را نیز در این بررسی وارد کردیم. باید ببینیم GeForce GTX 660Ti نسبت به محصول مشابه نسل پیشین خود چه مقدار افزایش کارایی داشته است. هر چند کارت گرافیکی MSI GTX 560 Ti Hawk نسبت به مدل مرجع اورکلاک شده می باشد ولی با توجه به اینکه کارت گرافیکی GeForce GTX 660 Ti می نیز نسبت به مدل مرجع اورکلاک شده می باشد می توان این مقایسه را منصفانه دانست.
در مورد این کارت گرافیکی متوجه نکته ای شدیم که ذکر آن خالی از لطف نیست. هر چند فرکانس هسته این کارت گرافیکی در حالت Turbo برابر 1098Mhz ذکر شده است اما ما متوجه شدیم فرکانس هسته این کارت گرافیکی حتی در زمان اجرای تست سنگین Unigine Heaven به هیچ هنوان به کمتر از 1189MHz نمی رسد. بنظر می رسد کمپانی MSI با اعمال تغییراتی در بایوس این کارت گرافیکی محدوده Power Limit پیش فرض این کارت گرافیکی را افزایش داده است تا بدین ترتیب هسته این کارت گرافیکی بتواند برای مدت طولانی در فرکانس بالاتر از به فعالیت بپردازند. هر چند این توجیه محتمل بنظر می رسد ولی توجیه قطعی برای این مساله نمی توان ذکر کرد.
نتایج تست :
3DMark Vantage
تست های خود را با نرم افزار 3DMark Vantage آغاز می نماییم. نرم افزاری که می تواند از نهایت جزئیات مربوط به Direct X 10 استفاده نماید. برای مقایسه هر چه بهتر کارایی کارت های گرافیکی ما از امتیاز GPU Score برای بررسی های گرافیکی خود استفاده خواهیم کرد تا بتوانیم مقایسه منصفانه تری از کارایی کارت های گرافیکی داشته باشیم. تست در حالت Performance Preset اجرا شده است.
همانگونه که انتظار داشتیم کارت گرافیکی MSI GeForce GTX 660 Ti Power Edition نسبت به رقیب کهنه کار خود عملکرد بهتری داشته است. اختلاف کارایی در این تست 46% می باشد.
3DMark 11
این تست محبوب و قدرتمند می تواند از جلوه های ویژه مربوط به Direct X 11 نهایت استفاده را برده و صحنه های گرافیکی زیبایی را پدید آورد. همانند 3DMark Vantage این تست را نیز در حالت Performance Preset اجرا کرده و فقط امتیاز کارت گرافیکی را جهت مقایسه دقیق تر ذکر می کنیم.
در این تست اختلاف کارایی این دو کارت گرافیکی نزدیک به 80% می باشد که رقم بسیار قابل ملاحظه ای می باشد.
HWBOT Unigine Heaven
تست بعدی ما تست زیبای Unigine Heaven می باشد که بواسطه نرم افزار ساخت HWBOT می توان امتیاز دقیق و قابل مقایسه ای از کارایی کارت گرافیکی بدست آورد. این تست نیز همانند تست پیشین از DirectX 11 پشتیبانی می کند و تاثیرپذیری بسیار ناچیزی در حد صفر از قدرت پردازنده دارد. تست در حالت Xtreme Preset اجرا شده است.
اختلاف کارایی دو کارت گرافیکی در این تست برابر 40% می باشد.
Crysis Warhead
به هنگام عرضه بازی Crysis اعلام شد با توجه به گرافیک بسیار بالا این بازی می تواند تا مدت ها محک مناسبی برای کارت های گرافیکی باشد و کماکان نیز این گفته صحت دارد. این بازی دارای گرافیکی بسیار زیبایی بوده و از DirectX 10 استفاده می کند. از نرم افزار FBWH Bench tool برای اجرای تست گرافیکی ثابت برای بازی استفاده نمودیم. تمامی تنظیمات در حالت Enthusiast قرار گرفته و FSAA غیرفعال شده است.
اختلاف کارایی 49% در این تست بدست آمد. بالاخره موفق شدیم با استفاده از یک کارت گرافیکی رده متوسط به نرخ فریم بالای 60 در این بازی برسیم.
Lost Planet 2
بازی بعدی ما Lost Planet 2 می باشد که از DirectX 11 پشتیبانی می نماید. این بازی دارای دو تست گرافیکی می باشد که ما از تست دوم برای این بررسی استفاده کردیم. در این بازی نیز تمامی تنظیمات بر روی حداثر قرار گرفت و FSAA مانند سایر تست های بازی غیر فعال می باشد.
در این بازی اختلاف کارایی این دو کارت گرافیکی 58% می باشد.
Batman Arkham City
تست بعدی ما در این بررسی بازی پرطرفدار Batman Arkham City می باشد. این بازی نیز از DirectX 11 و nVIDIA Physx پشتیبانی می کند که در این بررسی ما در تمامی تست های انجام شده Physx را غیر فعال کرده ایم. نتیجه این تست بصورت زیر می باشد.
اختلاف کارایی در این تست برابر 47% می باشد و هر دو کارت گرافیکی براحتی می توانند این تست را اجرا کنند. نکته منفی نرخ حداثل فریم این دو کارت گرافیکی در این تست می باشد که برابر 2 فریم بر ثانیه ثبت شد!
Hitman Absolution
این تست جدیدترین عنوان بازی عرضه شده مورد استفاده در این بررسی می باشد که به ماجراهای مامور شماره 47 اشاره دارد. همانند دو بازی قبل این بازی نیز از DirectX 11 پشتیبانی می کند و خود بازی دارای تست تعریف شده ای برای محک زدن کارت های گرافیکی می باشد.
اختلاف کارایی 16 درصدی چیزی نیست که بتوان از آن راضی بود. باید ببینیم nVIDIA می تواند در درایورهای جدید خود راهکاری برای این بازی پیدا کند؟
اورکلاک
در این بخش از بررسی به سراغ اورکلاک کارت گرافیکی MSI GeForce GTX 660 Ti Power Edition می رویم. نرم افزار MSI Afterburner توانایی تغییر ولتاژهای مربوط به هسته، حافظه و PLL این کارت گرافیکی را دارا می باشد که نکته مثبتی برای هر کارت گرافیکی به شمار می آید. برای بررسی پایداری کارت گرافیکی سنگین ترین تست مورد استفاده در این بررسی را ملاک قرار دادیم: Unigine Heaven
در میان تعجب تلاش ما برای اورکلاک این کارت گرافیکی تقریبا بی ثمر بود. در نهایت توانستیم با فرکانس هسته +30Mhz این تست را با موفقیت اجرا کنیم. قطعا کسی چنین انتظاری را از یک کارت گرافیکی غیر مرجع و تقویت شده ساخت MSI ندارد. اضافه کردن ولتاژ، افزایش دور فن و هر اقدام دیگری در بالا بردن این فرکانس موثر واقع نشد و در واقع همین فرکانس نیز بدون افزایش ولتاژ صورت پذیرفت.
پیشتر در این بررسی اشاره کردیم که فرکانس این کارت گرافیکی در هنگام اجرای تست های گرافیکی حداقل 1189Mhz می باشد. حال شاید بتوان توجیه مناسبی برای قابلیت اورکلاک پایین این کارت گرافیکی داشت. اعمال فرکانس هسته +30Mhz موجب می شود حداقل فرکانس هسته در هنگام اجرای تست های سنگین به 1215MHz برسد.
و اینک تست HWBOT Unigine Heaven را مجددا اجرا می کنیم.
افزایش کارایی 14 درصدی بسیار بالاتر از افزایش 2 درصدی فرکانس هسته می باشد. دلیل این امر را باید در اورکلاک پذیری بالای حافظه های این کارت گرافیکی جست و جو کرد. با اعمال ولتاژ +100mv موفق شدیم فرکانس حافظه را از 1502 به 1850MHz برسانیم که اورکلاک موفقی محسوب می شود. با توجه به کم شدن یک واحد کنترل کننده حافظه در این کارت گرافیکی به نسبت GeForce GTX 670، افزایش پهنای باند حافظه و نزدیک کردن آن به پهنای باند حافظه GeForce GTX 670 تاثیر بسیار زیادی در افزایش کارایی این کارت گرافیکی دارد.
دما و صدا
با وجود کارایی مناسب این کارت گرافیکی در طول بررسی، مهم ترین نکته ای که من را در طول مدت این بررسی تحت تاثیر قرار داد صدای تولیدی این کارت گرافیکی بود. در هنگام اجرای سنگین ترین تست ها با مدت زمان طولانی حتی اگر گوش هایتان کاملا به کارت گرافیکی نزدیک کنید هیچ صدایی از آن نخواهید شنید. حداکثر دور فن این کارت گرافیکی که در طول تست ها موفق به ثبت آن شدیم 1580RPM بود که در حالت بیکاری تا حدود 1100RPM کاهش پیدا می کند. در هنگام اورکلاک نیز بیشترین دور فن ثبت شده 1650RPM بود که اورکلاک این محصول را بسیار لذت بخش می کند. افزایش 14% کارایی و بدون افزایش صدا و حتی افزایش دما. دمای کارت در حالت بیکاری بر روی 26 درجه قرار می گیرد.
اما نتایج مربوط به دمای کارت گرافیکی را ملاحظه می کنید. دمای اتاق در زمان اجرای تست ها 22 درجه می باشد.
بنظر من این نمودار جای هیچ گونه بحث اضافی برای من باقی نمی گذارد. به عبارتی می توان گفت Cool & Quiet!
نتیجه گیری
در این مقاله به بررسی کامل کارت گرافیکی MSI GeForce GTX 660 Ti Power Edition پرداختیم. جهت بررسی و مقایسه در طول تست ها این کارت گرافیکی را با GeForce GTX 560Ti مقایسه نمودیم. بطور میانگین کارت گرافیکی مورد بررسی ما 48% سریعتر از GeForce GTX 560Ti ظاهر شد که بشخصه انتظار بیشتری از محصول جدید nVIDIA داشتم با این وجود این عدد کماکان قابل قبول می باشد.
آخرین قیمت استعلام شده برای این دو کارت گرافیکی برابر 1120000 تومان و 845000 تومان می باشد حاکی از قیمت بالاتر 32 درصدی کارت گرافیکی جدیدتر می باشد. مقایسه این دو محصول از نظر فاکتور قیمت به کارایی رای به برتری MSI GeForce GTX 660 Ti Power Edition می دهد. علاوه بر کارایی بهتر به ازای قیمت، این کارت گرافیکی از لحاظ مصرف انرژی نیز بسیار بهینه تر عمل می کند. صدای کمتر یا به عبارتی بی صدا بودن، قابلیت اورکلاک مناسب بدون افزایش قابل توجه دما و صدا، پشتیبانی از فناوری های جدیدتری نظیر DirectX 11.1 و PCI Express Gen3 را نیز می توان به محاسن این کارت گرافیکی افزود.
باید گفت چنانچه در محدوده قیمتی این محصول به دنبال انخاب یک کارت گرافیکی مناسب هستید، این کارت گرافیکی را به شما توصیه می کنیم.
کارت گرافیکی MSI GeForce GTX 660 Ti Power Edition با گارانتی شرکت ماتریکس در بازار قابل تهیه می باشد.
پژمان ذوالفقاری
Overclockingheroes.com
@};-
