بررسی مادربرد حرفه ای گیگابایت مدل ga-z77x-up7
مقدمه
افراد حرفه ای و عاشقان سرعت همواره دنبال قطعاتی هستند که آنها را به بالاترین سرعت ممکن برساند. این افراد حتی از کوچکترین ترفندها برای رسیدن به بیشترین سرعت ممکن نیز براحتی عبور نمی کنند. در دنیای کامپیوتر نیز اوضاع به اینگونه است و علاقه مندان و اورکلاکرها همواره به دنبال دریافت نهایت کارایی ممکن هستند.
مادربوردهای مبتنی بر چیپست Z77 کمپانی اینتل بیشترین محبوبیت را در میان این قشر دارا می باشند. مادربوردهای مبتنی بر این چیپست دارای بالاترین قابلیت اورکلاک بوده و در مقابل چیپست های رده پایین سوکت LGA 1155 کارایی بیشتری از خود نشان می دهند.
به همین منظور کمپانی های مطرح تولید کننده مادربورد جهان نیز برای محصولات مبتنی بر چیپست Z77 خود اهمیت ویژه ای قائل هستند، چرا که موفقیت مادربوردهای High End می تواند تاثیر بسزایی بر فروش سایر مادربوردهای یک شرکت داشته باشد. پیشتر به بررسی مادربوردهای ویژه اورکلاکینگ کمپانی های ASUS و MSI یعنی
[Only registered and activated users can see links. Click Here To Register...] و [Only registered and activated users can see links. Click Here To Register...] پرداخته بودیم و امروز قصد داریم به مادربورد High End ساخت یکی از تولیدکنندگان بزرگ مادربرد جهان با نام GIGABYTE Z77X-UP7 بپردازیم.[Only registered and activated users can see links. Click Here To Register...]Z77X-UP7 پرچمدار مادربوردهای مبتنی بر چیپست Z77 کمپانی Gigabyte محسوب می شود. این مادربورد با قیمت جهانی 400 دلار، حتی از مادربورد مطرح Maximus V Extreme گرانتر بوده و دو برابر MSI Z77 MPower و ASUS Maximus V Gene قیمت دارد. مطمئناً قیمت در نظر گرفته شده برای این محصول، انتظارات علاقه مندان را بسیار بالابرده است. 400 دلار مبلغ بسیار بالایی برای خرید یک مادربورد محسوب می شود. چنانچه تمایل دارید از امکانات و قدرت مادربوردی که لقب گرانترین مادربورد Z77 را یدک می کشد اطلاعات بیشتری بدست آورید پیشنهاد می کنیم تا پایان این بررسی با ما همراه باشید...
مادربورد Z77X-UP7
در این مقاله به بررسی محصول High End گیگابایت خواهیم پرداخت. این مادربرد مختص اورکلاک و اورکلاکرها طراحی و ساخته شده است ولی امکانات جانبی در نظر گرفته شده برای آن باعث می شود این مادربورد را بتوان پاسخ گوی نیاز تمامی کاربران دانست. مادربرد GA-Z77X-UP7 یک محصول تمام عیار و قدرتمند است که به لحاظ ساختاری و فنی مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. با نگاهی گذرا به ظاهر و بسته بندی این محصول متوجه خواهیم شد که مادربرد Z77X-UP7 شامل مجموعه ای کامل از امکانات و تکنولوژیهای کاربردی روز است.
استفاده از دو رنگ مشکی و نارنجی یک ترکیب زیبای بصری بوده که جلوه ویژه ای نیز به این مادربورد EATX داده است. گیگابایت پیشتر در طراحی مادربورد مطرح X58A-OC این ترکیب رنگ را بکار بسته بود. محل قرارگیری بخشهای مختلف مادربرد مناسب بوده و چیدمان کلی متناسب با طراحی حرفه ای است. بکارگیری قطعات باکیفیت نظیر خازنها، چوکها، چیپها و آی سی ها یک محصول کاربردی و پایدار را نوید می دهد.
مادربورد Z77X-UP7 دارای سوکت LGA 1155 بوده و از پردازنده های نسل دوم (Sandy Bridge) و سوم (Ivy Bridge) Core i7/ i5/ i3 و Pentium/Celeron پشتیبانی می کند. البته بعید است کاربران پس از خرید چنین مادربوردی به سراغ پردازنده ای کمتر از سری Core i7 و یا Core i5 بروند. در کنار محوطه سوکت تعدادی خازن قرار گرفته که مشکلی جهت استفاده از خنک کننده های مختلف ایجاد نخواهند نمود. متاسفانه کمپانی گیگابایت نیز همچون ASUS از سوکت های پردازنده ساخت Foxconn برای مادربوردهای خود استفاده کرده است.
در بخش مدار رگولاتور ولتاژ پردازنده، یک طراحی عالی و حرفه ای را شاهد هستیم. استفاده از 32 فاز در این قسمت بیانگر نگاه ویژه طراحان این محصول به مقوله اورکلاکینگ و پایداری پردازنده در مواقع لزوم می باشد.
همانطور که عزیزان اطلاع دارند بعد از انتقال اجزای پل شمالی به داخل پردازنده ها توسط کمپانی اینتل، سازندگان مادربرد نیز با حساسیتی خاص به طراحی بخش مدار تغذیه ولتاژ پردازنده پرداختند.
ساختمان این بخش در هر مادربرد شامل سه قسمت ماسفتها، چوکها و خازنها است که سازندگان بخش کنترل ولتاژ را عموماً با ترکیب ماسفتهای High Side و Low Side بهمراه یک فت Driver طراحی می نمایند. این یک ترکیب مناسب بوده که با استفاده سازندگان از فتهای با RDS پایین آن را کاملتر نمودند. در حال حاضر نیز بخش کنترل ولتاژپردازنده بیشتر محصولات با این فرمول ساخته می شوند.
اما در مدار تغذیه ولتاژ پردازنده مادربرد GA-Z77X-UP7 شاهد فناوری متفاوتی بسیار شبیه فناوری DrMOSکمپانی MSI هستیم و آن چیزی نیست جز استفاده از آی سی IR PowerStage IR3550 به جای ماسفتهای High Side و Low Side .
چندی است که گیگابایت با مجتمع کردن سه فت High Side ، Low Side و فت Driver در یک چیپ فناوری خاصی را به بکار برده است. PowerStage یک چیپ است که شامل ماسفت درایور، یک ماسفت High side و دو ماسفت Low side می باشد. این چیپها بسیار کارآمدتر هستند، به همین جهت است که در تولید محصولات حرفه ای از این چیپها استفاده می شود. تولید گرمای کمتر، بازدهی انرژی بالاتر و مهمتر از همه اشغال فضای کمتر نسبت به ترکیب قدیمی و مرسوم ماسفتها، سه خصیصه بزرگ چیپهای PowerStage است.
با حذف ماسفتهای قدیمی و جایگزینی آنها با چیپ PowerStage، هر دو فاز در مدار تغذیه ولتاژ پردازنده در این مادربرد به واسطه یک PowerStage کنترل می شود. از این رو با وجود 32 فاز برای تامین ولتاژ پردازنده، نگرانی از بابت تامین انرژی پردازنده در افزایش فرکانسهای غیر معمول (اورکلاک پردازنده) وجود نداشته و این مهم نوید دهنده تامین انرژی خالص و مورد نیاز پردازنده می باشد. همچنین 3 فاز دیگر نیز علاوه بر 32 فاز فوق، وظیفه تامین انرژی مورد نیاز iGPU پردازنده (گرافیک داخلی) و 2 فاز دیجیتال دیگر نیز انرژی مورد نیاز IMC را تامین خواهند نمود. طراحی و تعبیه مجموعاً 37 فاز در این بخش خود نشان دهنده قدرت، پویایی و پایداری مادربرد هنگام فعالیتهای سنگین پردازشی و یا اورکلاک است. ذکر این نکته نیز خالی از لطف نخواهد بود که بکار بستن چنین مدار تغذیه پرقدرت مطمئناً هزینه بیشتری برای سازنده مادربورد دارد.
بخش خنک کننده (Thin Fin) در عین سادگی بسیار زیبا طراحی شده است. دو هیتسینک وظیفه خنک سازی مدار تغذیه پردازنده را بر عهده دارند. هیتسینک بخش اول در بالای مادربرد قرار گرفته که در انتها دارای فینهایی نیز می باشد. عبارت Ultra Durable که یادآور استفاده از پنج خصیصه بنیادین در این محصول است نیز به رنگ نارنجی بر روی این خنک کننده حک شده است.
هیتسینک بخش دوم در ادامه همین مدار قرار گرفته است. هر دو خنک کننده به رنگ مشکی مات با خطوط نارنجی کارآمدی و استحکام خاصی را در اذهان تداعی می کنند.
بخش سوم خنک کننده بر روی چیپست PLX (تامین خطوط اضافی PCI-E) قرار دارد. هرچند که بنظر نمی رسد این چیپ هنگام فعالیت گرمای قابل توجهی را تولید نماید اما بکارگیری خنک کننده بر روی آن به جهت ظاهری و حفظ هارمونی امری پسندیده است.
بخش آخر از خنک کننده نیز بر روی چیپست Z77 قرار گرفته است. نزدیک به 50 درصد این خنک کننده را فینهایی تشکیل می دهند که علاوه بر افزایش سطح تماس سینک با هوا، در دفع گرما بسیار ضروری می باشند. در بخشی از این خنک کننده نام برند GIGABYTE با رنگ نارنجی حک شده است.
هر چهار بخش توسط سه پایپ به رنگ پلاتین به یکدیگر متصل بوده که این مهم باعث همرفتی گرما و متعادل ساختن دما در بخشهای یاد شده خواهد شد.
در این مادربرد چهار اسلات DIMM تعبیه شده است و حداکثر 32 گیگابایت حافظه DDR3 بر روی محصول قابل نصب است. این حافظه ها در فرکانسهای 1066 مگاهرتز تا 2800 مگاهرتز (در صورت اورکلاک حافظه ها) در چینش دو کاناله قابل استفاده بوده و پروفایل XMP اینتل نیز قابل پشتیبانی است. بهتر است مهندسین تیم طراحی گیگابایت فضای بیشتری را در بین شکاف های حافظه ایجاد نمایند تا کاربران در صورت استفاده از حافظه هایی با هیت سینک بزرگ دچار مشکل نشوند.
مدار تغذیه 3 فاز تعبیه شده وظیفه تامین انرژی مورد نیاز برای فعالیت حافظه ها را خواهند داشت، مدار تغذیه ای که بنظر نمی رسد حتی در سنگینترین اورکلاکینگ های حافظه دچار مشکل شود.
بخش اتصالات مربوط به برق رسانی در مادربرد به دو بخش تقسیم می شوند:
الف- دو کانکتور هشت پین مادگی وظیفه رساندن برق 12 ولت به مدار رگولاتور ولتاژ پردازنده را دارند. تعبیه دو کانکتور هشت پین نشان دهنده دوربینی مهندسان طراح است که هنگام نیاز به پردازشهای سنگین و خصوصاً اورکلاک پردازنده، در اختیار قرار گرفتن چهار ریل 12 ولت به مدار تغذیه پردازنده بسیار حیاتی بوده و پایداری و افزایش محدوده اورکلاکینگ پردازنده را تضمین خواهند کرد.
ب- تعبیه یک کانکتور 24 پین که نقش تامین برق مادربرد را ایفا خواهد کرد.
ج- یک کانکتور برق SATA که می تواند در صورت استفاده از چندین کارت گرافیکی به تامین انرژی مورد مصرف مادربورد کمک کند.
یکی از بخشهای مهم و متمایز این محصول، شکافهای توسعه دهنده آن است. گیگابایت در این مادربرد اقدام به تعبیه پنج اسلات PCI Express x16 گرافیکی نموده تا قدرت مادربرد را در بخش گرافیک نمایان سازد.
چهار اسلات به رنگ نارنجی و یک اسلات به رنگ مشکی ترکیب مناسبی را پدید آورده است. البته باید به نحوه توزیع پهنای باند PCI Express میان این اسلات ها در حالات مختلف توجه نمود:
- در صورت استفاده از اسلاتهای نارنجی رنگ اول و سوم، کارت های گرافیکی با پهنای باند X16 فعالیت خواهند نمود.
- در صورت استفاده از اسلاتهای نارنجی دوم و چهارم، تمامی اسلات های نارنجی رنگ با پهنای باند PCI Express x8 فعالیت خواهند نمود.
در صورت نیاز کاربر به استفاده از تنها یک کارت گرافیک، نصب آن بر روی اسلات مشکی رنگ توصیه می شود. اسلات مشکی رنگ بطور مستقیم با پردازنده در ارتباط بوده و بصورت Direct Link از لنزهای PCI-E 3.0/2.0 استفاده می کند و تاخیر را تا حد زیادی از بین خواهد برد. از این جهت سازنده تاکید دارد که جهت بهره گیری از حداکثر کارایی، کارت گرافیک در اسلات مشکی رنگ قرار گیرد.
همانگونه که اطلاع دارید پردازنده های Ivy Bridge و Sandy Bridge از یک اسلات PCI Express x16 پشتیبانی می کنند. پهنای باند PCI Express Gen3 اضافی اسلات های این مادربورد از طریق چیپ PLX PEX 8747تامین می شود. این چیپ به تنهایی قیمتی تا 80 دلار داشته و از مهمترین عوامل قیمت بالای Z77X-UP7 می باشد. استفاده از این چیپ باعث فعال شدن nVIDIA 4-Way SLI و AMD CrossFireX با چهار کارت گرافیکی می شود.
در ادامه شکافهای توسعه دهنده، دو اسلات PCI-E 2.0 X1 به رنگ مشکی نیز در نیمه پایین مادربرد تعبیه شده که می تواند مورد استفاده دیوایسهای دیگر قرار گیرد.
مادربرد GA-Z77X-UP7 درقسمت ذخیره سازها (Storage) دو پورت Sata 6.0 (ورودیهای 0 و 1 به رنگ سفید) و چهار پورت Sata 3.0 (ورودیهای 2، 3، 4 و 5 به رنگ مشکی) می باشد. باید توجه نمود در صورت استفاده از پورت mSATA، پورت ساتای شماره 5 غیر فعال می شود.
از آنجایی که چیپست Z77 قادر به ارائه بیش از دو پورت Sata 6.0 بصورت ذاتی نیست، لذا سازندگان برای افزایش و ارائه این پورت پرسرعت اقدام به بکارگیری چیپست اضافی می کنند. طراحان گیگابایت با استفاده از چیپست کمکی Maravel 88SE9172 چهار پورت دیگر Sata 6.0 را در اختیار کاربر قرار داده اند (پورتهای 6، 7، 8 و 9 به رنگ طوسی). همچنین RAID 0 , 1 , 5 , 10 نیز در این مادربرد قابل استفاده می باشد.
ارائه درگاه USB در این محصول شامل سه بخش است:
الف- پورتهایی که توسط چیپست Z77 ارائه می گردند شامل چهار پورت USB 3.0(دو پورت در پنل IO و دو پورت بصورتHeader ) و همچنین چهار پورت USB 2.0 که بصورت Header در دسترس هستند.
ب- پورتهایی که به واسطه تعبیه چیپست کمکی VIA VL800 ارائه می گردند که شامل چهار پورت USB 3.0 (در پنل پشتی) می باشند.
ج- دو پورت USB 3.0/2.0 نیز به واسطه بکارگیری چیپست Etron EJ168 بصورت هدر قابل استفاده است.
یکی از بخشهای کاربردی و تخصصی که توسط سازندگان بر روی مادربردهای Extreme تعبیه می گردد، بخش مختص به اکستریم اورکلاکینگ است. این بخش دارای کلیدها، نقاط و قابلیتهای اختصاصی است که اورکلاکر را در اورکلاک آسان، افزایشها و یا کاهشهای فرکانس پردازنده و اندازه گیری ولتاژها یاری می دهد. این بخش در مادربردهای مختلف دارای نامهای متفاوت نیز می باشد. گیگابایت این بخش را با نام OC-Touch در سمت راست بالای مادربرد قرار داده است. دو کلید + و – مختص به افزایش یا کاهش CPU Ratio پردازنده است. دو کلید + و – مختص به افزایش یا کاهش Base Clock پردازنده است.
یک کلید با نام OC Gear نیز تعبیه شده که با فشردن آن می توان گام افزایش یا کاهش Base Clock را از 1 به 0.1 تغییر داد. همچنین منطقه ای با هشت Point مختص اندازه گیری ولتاژهایی به ترتیب از بالا شامل Vcore، CPU/VTT، ولتاژ IMC (کنترلر حافظه)، WAXG، ولتاژ PLL پردازنده، DDRVTT، ولتاژ DIMM و ولتاژ PCHIO می باشد.
کلیدPower ، یک Dip Switch مربوط به حالت LN2 هنگام اورکلاک با نیتروژن مایع (فعال کردن این حالت باعث کاهش فرکانس پردازنده به هنگامBoot می شود) و کلید Clear CMOS از دیگر امکانات بخش تخصصی OC-Touch است. کلید Reset نیز در قسمت پایین مادربورد تعبیه شده است.
بکارگیری یک دیباگر LED صحت و سلامت یا خطاهای احتمالی مادربرد را هنگام عملیات POST یا در مواقع اورکلاک به کاربر گوشزد خواهد کرد، گزینه ای که بسیار مورد توجه اورکلاکر ها می باشد.
این مادربورد دارای دو چیپ بایوسUEFI با حجم 64MBit می باشد. به همین منظور، طراحی و تعبیه دو Dip Switchبر روی مادربرد مختص بایوسها یک ابتکار جالب است. کاربر می تواند انتخاب کند که با بایوس اول کار کند یا بایوس بکاپ. همچنین کاربر می تواند بعد از بروزرسانی بایوس اول، نسخه قبلی بایوس مادربرد را در بایوس بکاپ نگهداری نماید تا در هنگام نیاز (اورکلاک) بر روی بایوس قبلی خود سوییچ کرده و از آن استفاده نماید. همچنین توسط یک سوییچ می توان استفاده از دوال بایوس (Dual Bios) را نیز غیر فعال نمود.
یک باطری 3.0 ولت لیتیومی مدل CR2032 با مارک New Sun جهت تامین انرژی نگهداری تنظیمات بایوس بر روی مادربرد قرار دارد. کمپانی هنگ کنگی New Sun از سازنده های معتبر باطریهای لیتیومی در ابعاد مختلف است.
پشتیبانی از فناوری Lucid Universal MVP نیز از دیگر قابلیتهایی است که کمپانی گیگابایت در تمامی محصولات سری 7 خود لحاظ کرده که امکان اختلاط iGPU با کارت گرافیک و افزایش پرفورمنس گرافیکی را به کاربر خواهد داد که شرح این فناوری مکان و زمان دیگری را می طلبد.
در بخش ارتباطات بی سیم، مادربرد GA-Z77X-UP7 دارای یک کارت شبکه WiFi با پشتیبانی از پروتکل IEEE 802.11 a/b/g/n و کار در فرکانسهای 2.4/5 GHz بصورت دو باند است. این کارت از Bluetooth 4.0 نیز پشتیبانی کرده و دارای دو ورودی مختص اتصال آنتن خارجی است. همچنین دارای دو آنتن مجزا است که در متعلقات محصول به چشم می خورد.
ورودیها و خروجیهای پنل پشتی مادربرد (I/O Interface) بشرح ذیل است:
- یک ورودی PS/2 مربوط به اتصال موس یا کیبورد
- یک خروجی صوتی دیجیتال SPDIF
- یک خروجی D-Sub
- یک خروجی DVI-D
- یک خروجی HDMI
- یک خروجی DisplayPort
- دو پورت شبکه گیگابیتی 10/100/1000 (ارائه شده توسط دو چیپست Atheros AR8161 و Intel 82579V)
- شش پورت USB 3.0 (به رنگ آبی)
- شش خروجی و ورودی آنالوگ صوتی هشت کاناله بواسطه بهره گیری از کدک لوکس ALC898
نکته مثبت این قسمت حضور شش پورت USB 3.0 و چهار خروجی تصویر متفاوت می باشد که به کاربران امکان انتخاب مناسبی می دهد.
همانطور که پیشتر اشاره شد این مادربورد دارای بسته بندی مجهز به لوازم و کابل های جانبی می باشد که از میان آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- شش کابل SATA با قفل فلزی
- یک عدد پل SLI دو گانه انعطاف پذیر
- یک عدد پل Crossfire دو گانه انعطاف پذیر
- یک عدد پل SLI برای حالت 3-Way
- یک عدد پل SLI برای حالت 4-Way
- کارت GC-WB300D PCI-E Wi-Fi/Bluetooth به همراه دو عدد آنتن و کابل USB2 و راهنمای نصب
- پوشش فلزی قسمت I/O پشت مادربورد
- کیت اضافه کردن External SATA
- ماژول 2 پورت USB3 برای قسمت Floppy Drive
- کابل های قرائت ولتاژ
- دفترچه راهنمای کاربر
- دفترچه آموزش نصب سریع
- DVD شامل نرم افزار ها و راه اندازها
در انتها از زحمات مجموعه بزرگ آواژنگ، جناب آقای مهندس حیدری عزیز (نماینده محترم کمپانی گیگابایت در ایران) و همچنین آقای فخوری عزیز به جهت در اختیار قرار دادن این مادربرد به [Only registered and activated users can see links. Click Here To Register...] کمال تشکر و قدردانی را داریم.
قطعاً اعتماد مجموعه آواژنگ به این انجمن گنجینه ای ارزشمند بوده که امید است بتوانیم از آن به نحوی شایسته بهره مند شویم.
از همکاری و زحمات بی دریغ استاد پژمان عزیز و فرشاد جان سپاسگزارم.
نویسنده: بهنام علیمحمدی
عکسها بصورت اختصاصی تهیه شده اند - انجمن تخصصی اورکلاکینگ هیروز
**** کپی مقاله با ذکر منبع (انجمن تخصصی اورکلاکینگ هیروز) بلامانع می باشد ****
