1- مقدمه

"Sapphire" نامی آشنا در مارکت یا بازار کارت گرافیکی و همین طور ایران! در سال 2001 در هنگ کنگ تاسیس شد. کمپانی سافایر دارای یک کارنامه درخشان در زمینه تولید کارت گرافیک های دسکتاپ (Desktop)، ایستگاه کاری (Work Station) و حتی مادربرد است. این کمپانی به طور تخصصی بر روی تراشه های گرافیکی مبتنی بر AMD/ATI فعالیت می کند که به طبع پس از حذف نام ATI در سال 2010، کارت گرافیک های آن نیز از قانون وضع شده توسط کمپانی AMD تبعیت می کنند. Sapphire بزرگترین شریک تجاری و تولید کننده اختصاصی کارت گرافیک های AMD در جهان است. سافایر نخستین برند در جهان بود که کارت گرافیکی با فرکانس هسته 1.0 گیگاهرتزی از تراشه AMD HD 4890 را تولید کرد. پله های ترقی در کمپانی سافایر به آرامی اما ثابت و پیوسته برداشته می شود؛ به طوری که این برند در سال 2007 موفق به اخذ دو نشان استاندارد ISO 9001 و ISO14001 شده و از سال 2005 به بعد ظرفیت تولید ماهانه 1 میلیون و 800 هزار کارت گرافیک به خط تولید آن اضافه شد. خط تولید کمپانی سافایر در زمینی به مساحت 250 هزار متر مربع قرار دارد و تنها در سال 2005 بیش از 16 خط تولید سخت افزار در آن مشغول به کار بودند. برند متبوع سافایر (AMD) همواره پشتیبانی قدرتمند برای آن به حساب می آید.

با ما همراه باشید تا به بررسی یکی از خوش قیمت ترین کارت های گرافیکی موجود در بازار ایران یعنی SAPPHIRE Radeon RX470 4GB NITRO بپردازیم ...

2- AMD Radeon RX470/480

پس از فراز و فرود هایی که در سال های 2014 و 2015 در معماری هایی همچون "فیجی" (Fiji) و "مکسول" (Maxwell 2.0) روی داد، تصور همگان این گونه بود که در سال 2016 و در جریان معرفی کارت گرافیک های آینده شامل معماری های موسوم به Pascal و Polaris اتفاقات غیر منتظره ای رخ خواهد داد. به واقع جهش ناگهانی AMD در بکارگیری تراشه های حافظه HBM انتظار کاربران از این برند را افزایش داد. این افزایش انتظار با کارت گرافیک AMD Radeon Pro Duo به نوع دیگری تعریف شد. یک کارت گرافیک دو هسته ای به همراه 8 گیگابایت حافظه ی اختصاصی از نوع HBM و توان عملیاتی 16 ترافلاپ که می توانست پرچمداران Nvidia را به چالش بکشد. با این حال قیمت بسیار بالای این کارت گرافیک موجب عدم استقبال از آن شد. سال 2016 در کنار نمایشگاه جهان CES 2016 آغاز شد؛ AMD غافلگیرانه سری به دنیای واقعیت مجازی زده بود و اینک خود را صاحب فناوری در این حوزه می دانست. در همین راستا تکنولوژی ترکیبی Liquid VR از سوی این برند معرفی شد. AMD به جهان وعده یک معماری جدید با قابلیت رندر بازی های واقعیت مجازی (virtual Reality) را داد. این وعده علاقمندان بسیاری را به خود جذب نمود چرا که ارزان قیمت ترین کارت گرافیک هایی که توان پرداختن به چنین کاربردهایی را داشتند، با قیمت های نجومی قابل تهیه بودند. در نهایت AMD با معرفی معماری "ستاره قطبی" پس از هفته های تبلیغات و درز مشخصات فنی، نشان داد که می توان واقعیت مجازی را با بودجه های پایین در آغوش کشید!

در ابتدا کارت گرافیک AMD RX480 در دو پیکربندی حافظه شامل مدل های 8 و 4 گیگابایتی روانه بازار شد؛ چندی بعد AMD دو کارت گرافیک ضعیف تر را با هدف اجرای بازی های FHD و HD به بازار معرفی کرد. AMD RX470 و AMD RX460 در حالی روانه بازار شدند که انویدیا در سبد کالای خود تنها یک کارت گرافیک میان قیمت را ارائه می کرد. RX470 به سیلیکون Polaris 10 مجهز بود و RX460 نیز از تراشه گرافیکی ضعیفتر، تحت عنوان Polaris 11 بهره می برد. این کارت گرافیک نیز در دو پیکر بندی حافظه، 8 و 4 گیگابایت عرضه شد. از معماری ستاره قطبی کارت گرافیک دیگری معرفی نخواهد شد و AMD به 3 مدل ذکر شده در بالا بسنده کرد. خبری از کارت گرافیک های پرچمدار و یا حتی تراشه های حافظه HBM نبود؛ این اتفاقات قدرتمند به معماری Vega واگذار شد. Vega در سال 2017 به بازار خواهد آمد و امید آن می رود که رقیب مناسبی برای پرچمداران انویدیا باشد. جالب است بدانید که نه تنها در ایران، بلکه در بسیاری از کشورهای جهان کارت گرافیک های میان رده از طرفدار و خریداران بیشتری برخوردار هستند. این کارت گرافیک ها با بودجه های متوسط سازگار بوده و می توانند لذت انجام بازی ها با قیمت های معقول را در اختیار کاربران قرار دهند.

معماری ستاره قطبی 10 در دو سیلیکون تعریف شد. تمرکز AMD بر اساس پردازش های گرافیکی بر مبنای واقعیت مجازی و کتابخانه های (API) مهم امروز مانند Vulkan وDirectX 12  بود که در بنچمارکهای مبتنی بر این دو کتابخانه میانی این امر کاملا مشهود است. دستورالعمل های Vulkan توسط AMD و  Khronos پایه ریزی شد پس می توانستیم امیداوار باشیم که شکست نسبی Mantle در آن روی ندهد. Vulkan به سرعت موفق شد؛ سر ریزهای پردازشی و اضافه بارهای GPU به طور چشمگیری کاهش یافت. توسعه دهندگان گرافیکی قادر به اضافه کردن جزئیات بیشتری بوده و می توانستند روی همان توان پردازشی گذشته رشته (Thread) های بیشتری را در عملیات های مختلف خصوصا همسان و موازی پیاده سازی نمایند. نمی توان با صراحت گفت: Vulkan رقیب DirectX 12 است. هر دو API آینده ای روشن دارند؛ در حال حاضر شرکت های تولید کننده بازی و توسعه دهندگان از هر دو استفاده کرده با این حال Vulkan در ابتدای راه است و نظرها بر روی DirectX 12 متمرکز تر به نظر می رسد. عیبی ندارد؛ همانطور که گفتیم ستاره قطبی برای این شرایط نیز آماده بود. نتیجه آن را می توانید در نتایج بنچمارکها مطالعه نمائید؛ AMD Polari 10 در بازی های مبتنی بر Vulkan و DX 12 عملکرد خیره کننده ای را از خود نشان داده اند. لیتوگرافی 14 نانومتری AMD در پی افزایش بهره وری به ازای یک وات مصرفی تا 40% درصد بیش از نسل پیشین بود. این بهینه سازی (Optimize) در دستورالعمل های واکنشی (Reaction) بسیار بالا بود؛ به طوری که در بازی Doom شاهد افزایش عملکرد تا 30% درصد به نسبت API های دیگر بودیم. AMD در تلاش برای جبران اشتباهات حرارتی خود که ناشی از اتلاف بالای توان برای راه اندازی گیت های منطقی بود، معماری ستاره قطبی را زیر فشار تجربه های تلخ خود گذاشت و نتیجه آن البته که رضایت بخش بود. هر 3 کارت گرافیک با توان های حرارتی پذیرفته شده (75~155 Watt) این ادعا را ثابت کردند. بیشترین تاکید این قسمت بر روی دو کارت گرافیک RX470 و RX460 است. از آنجایی که مطلب فوق به بررسی (Review) کارت گرافیک AMD RX470 از برند "سافایر" (Sapphire) اختصاص دارد، زین پس تمرکز نوشتار را بر روی این محصول و سیلیکون وابسته به آن خواهیم گذاشت. سرآغاز، سری به مشخصات فنی محصول خواهیم زد:

پس از معرفی معماری و مشخصات فنی کارت گرافیک SAPPHIRE Radeon RX470 4GB NITRO بررسی (Review) تخصصی آن را آغاز خواهیم کرد. به مانند دیگر بررسی های "اورکلاکینگ هیروز" تمامی قسمت های نرم افزاری-سخت افزاری محصول را از نظر گذرانده و شما را برای یک انتخاب مناسب همراهی خواهیم کرد. جالب است بدانید که سافایر نخستین برندی بود که تصاویر کارت گرافیک سفارشی آن بر مبنی AMD RX470 منتشر شد. کارت گرافیک مورد بحث SAPPHIRE Radeon RX470 4GB NITRO از تمامی تکنولوژی و فناوری های AMD به طور کامل پشتیبانی می کند. این فناوری ها عبارت اند از:

AMD PowerTune

AMD ZeroCore Power Technology

AMD FreeSync Technology

AMD Eyefinity

AMD Tress FX technology

AMD Liquid VR technology

AMD TrueAudio Next technology

AMD HD3D Technology

همچنین دیگر تکنولوژی های به کار رفته در این کارت گرافیک بدین ترتیب هستند:

Universal Video Decoder (UVD)

XConnect™ technology

Dolby® TrueHD and DTS-HD Master Audio™ Support

High Dynamic Range (HDR)

3- بسته بندی محصول و محتویات

کارت گرافیک SAPPHIRE Radeon RX470 4GB NITRO در دسته بندی مدل های ATX قرار گرفته و دو اسلات را هنگام نصب بروی مادربرد اشغال می کند. یاقوت کبود مورد نظر ما در ابعاد 42×120×240 میلیمتر تولید شده و بسته بندی آن نیز همچون خود کارت گرافیکی کوچک (جمع و جور!) می باشد. در پکیج این محصول علاوه بر کارت گرافیک دفترچه راهنمای کاربر، دیسک DVD حاوی درایور و نرم افزار های اختصاصی قرار دارد. کارت گرافیک در یک پلاستیک ضد الکتریسیته ساکن قرار گرفته است و نصب یک محافظ نرم در بالا و پایین محل قرار گیری کارت گرافیک، آن را از آسیب های فیزیکی هنگام حمل و نقل مصون می دارد.

4- نگاه نخست SAPPHIRE Radeon RX470 4GB NITRO

پس از بیرون آوردن SAPPHIRE Radeon RX470 4GB NITRO از بسته بندی، هر آنچه از یک کارت گرافیک میان رده - میان قیمت در ذهن خود ساخته اید ویران می شود! این کارت گرافیک از متریال های بسیار با کیفیت ساخته شده و با نگاهی سطحی به آسانی می توانید ریزه کاری های مهندسان سافایر را در آن مشاهده نمائید. این محصول بر خلاف تصور ما یک کارت گرافیک کاملا سفارشی و با کیفیت است که حس یک محصول گران قیمت را به کاربر منتقل خواهد کرد. بر خلاف کارت های گرافیک های مشابه در بازار، کولر این محصول تمامی PCB و حتی برخی منافذ اطراف را تحت پوشش قرار می دهد و ظاهر زننده ی لوله های انتقال حرارت (Heat Pipe) و صد البته مدار چاپی (PCB) در آن دیده نمی شود. نقطه هایی با ظاهر هندسی بر روی قسمت جلو به چشم می خوند که در تغییر ظاهر ساده آن موثر واقع شده اند. هر چند که این نمای بصری پس از آغاز به کار محصول در کیس، توسط LED های به کار رفته در کابینت بالایی بهبود خواهد یافت. رنگ مشکی مات تمامی کارت گرافیک را احاطه کرده است و ترکیب آن در عین سادگی همان چیزی است که از یک کارت گرافیک با این قیمت انتظار می رود.

خوشبختانه سافایر برای نصب رابط 8 پین تغذیه، یک مکان مناسب تر از گذشته را انتخاب کرده است. برندهایی مانند EVGA و Sapphire با هدف بهبود نمای ظاهری کیس و کارت گرافیک در یک اسمبل حرفه ای، راه حلی ویژه را در نظر گرفته و رابط های تغذیه را از مکان سنتی خود (قسمت بالا) به انتهای محصول انتقال داده اند. سافایر نیز این رابط را به انتهای محصول برده و در زیر پره های هیت سینک نصب کرده است.

اینک به قسمت پشت کارت گرافیک می رسیم که نمای به مراتب زیباتر را ارائه می دهد. یک Back Plate فلزی (آلومینیومی) و یکدست این قسمت را تحت پوشش خود قرار داده است. با وجود ضخامت نه چندان زیاد آن، مقاومتی بسیار مناسب را ارائه می دهد که می تواند کارت گرافیک را از آسیب های فیزیکی، پرتابه های نویز و دمای دیگر اسلات های PCI در امان نگاه دارد. از آنجایی که با یک کارت گرافیک سفارشی آن هم از یک شریک قدیمی AMD روبرو هستیم، انتظارت ما کاملا در این قسمت برآورده شده است. در نهایت نشان زیبای سافایر، نیترو و یک طراحی مدرن در Back Plate وجود دارد. این بک پلیت فلزی طبق ادعای کمپانی نقش موثری در دفع و پخش حرارت پشت کارت گرافیکی خواهد داشت.

در قسمت پشت محصول یک میکروسوئیچ قرمز رنگ (LED Mode Switch) وجود دارد، دقیقا در زیر این میکروسوئیچ یک کلید تغییر وضعیت بایوس قرار دارد. سوئیچ مورد نظر تحت عنوان LED Mode Switch وظیفه تغییر حالت دیودهای نورانی (LED) را بر اساس مواردی همچون شخصی سازی، اطلاع از سرعت و چرخش فن ها، دمای محصول و تنظیمات دیفالت بر عهده دارد. لازم به ذکر است که با روشن شدن کارت گرافیکی لوگو SAPPHIRE بروی آن به رنگ آبی خوش رنگی روشن می گردد و با طیف های مختلفی قابل تغییر می باشد!

در قسمت I/O ها سری کامل هر آنچه که باید باشد! مشاهده می شود 5 خروجی تصویر برای این کارت گرافیک در نظر گرفته شده است که شامل یک رابط DVI-D با توان 1600×2560 پیکسل در فرکانس 60 هرتز، دو عدد رابط HDMI 2.0 با توان ایجاد رزولوشن 4K و فرکانس 60 هرتز و در نهایت دو رابط DisplayPort 1.4 با قابلت خروج تصاویر در رزولوشن 4K و فرکانس 120 هرتز است. طیف گسترده ای از مانیتور و نمایشگرهای تلویزیونی می توانند توسط این یاقوت کبود هندل شوند.

5- نمای نزدیک: سيستم خنک کننده

همانطور که در قسمت های نخست بررسی (Review) نیز بدان اشاره شد، توان حرارتی (TDP) این کارت گرافیک به 120 وات می رسد و کارت گرافیک SAPPHIRE Radeon RX470 4GB NITRO که محصولی سفارشی است، توانی برابر با 175 وات را طلب می کند. وجود یک رابط 8 پین و البته با احتساب توان 75 واتی در ورودی اسلات PCI Express حاکی از آن است که با یک کولر توانمند روبرو هستیم. اما سوال اصلی این است که این خنک کننده توان دفع حرارت را از یک محصول سفارشی با چنین توانی داراست؟ پاسخ این پرسش را در فیلد نتایج آزمون خنک کننده خواهیم دید؛ پیش از آن سیستم خنک کننده را از نظر مشخصات سخت افزاری بررسی خواهیم کرد.

سافایر از خنک کننده اختصاصی تحت عنوان DUAL-X استفاده کرده است. این کولر در عین سادگی از یک ساختار مهندسی و بسیار دقیق در تمام جزئیات خود بهره می برد. سند این ادعا را در ادامه مطلب مطالعه نمائید. دو عدد فن 95 میلیمتری بر روی آن نصب شده است. این فن ها از دو یاتاقان (Ball Bearing) بهره می برند و نویز صوتی آنها به طور چشمگیری کاهش یافته است؛ افزون بر آن هر فن می تواند به دور موتور 3300 RPM دست یابد. در نتیجه حجم هوای جا به جا شده نیز بطور قابل ملاحظه ای افزایش یافته است. یک نکته بسیار مهم در کولر جدید سافایر (DUAL-X) به چشم می خورد و آن هم شیوه نصب و تعویض فن ها است؛ این فن ها برای اتصال به کولر از سیم کشی های مرسوم استفاده نمی کنند و مانند اسلات در غلاف الکترونیکی نصب می شود. برای تعویض آنها حتی بدون باز کردن کولر از مدار تنها نیازمند بالا کشیده فن هستید. به همین آسانی از مدار خارج می شود. این قابلیت ویژگی سومی نیز دارد؛ زدودن گرد و غبار از کولر می تواند توسط کاربران آماتور نیز به آسانی صورت پذیرد. علاوه بر این باید اشاره کنیم در پردازش های سبک یا دو بعدی سیستم خنک کننده کارت گرافیکی برای کاهش نویز از فعالیت باز می ایستد!

بسیاری از کارت گرافیک های میان رده برای صرفه جویی در هزینه از خنک کننده هایی استفاده می کنند که درون آنها یک هیت سینک یکپارچه استفاده شده است. اما طراحان سافایر یک هیت سینک مواج را همراه با هیت پایپ های متعدد برای آن در نظر گرفته اند. اگر از کسانی باشید که در رشته های سخت افزار و الکترونیک تحصیل کرده اند، به طور حتم می دانید که مزایای این کولر به نسبت مهندسی یکپارچه بیشتر است اما به شرطی که شرایط تهویه نیز به درستی لحاظ شود. هیت سینک کارت گرافیکی را نیز تعداد زیادی Fin یا پره های آلومینیومی برای دفع حرارت کارت گرافیکی پوشانده است که هرچه تعداد این پره های فلزی بیشتر باشد سطح تماس آنها با جریان هوا نیز بیشتر خواهد شد و بالطبع کارایی سیستم خنک کننده نیز افزایش می یابد!

همان طور که مشاهده می کنید 3 لوله انتقال حرارت (Heat Pipe) درون آن تنیده شده است و این لوله ها به درستی از سطح تا عمق هیت سینک نفوذ کرده اند، دو لوله انتقال حرارت 8 میلیمتری و یک لوله انتقال حرارت 6 میلیمتری. در وسط هیت سینک قسمت مسی مستطیل شکل قرار دارد که بر روی تراشه گرافیکی (GPU) قرار می گیرد و وظیفه انتقال حرارت تراشه گرافیکی را به هیت سینک و در ادامه به Fin های آلومینیومی بر عهده دارد. در اطراف آن نیز سیلیکون های جامد (Thermal Pad) وجود دارند که تراشه های حافظه را تحت پوشش خود قرار می دهند. در سمت دیگر این هیت سینک آلومینیومی نیز برچسب های سیلیکون جامد قرار گرفته است که مدار جریان کارت گرافیکی را از دمای بالا محافظت می کنند. در نهایت طراحی NITRO Free Flow redesigned airflow گردش هوای مناسبی را در هیت سینک ایجاد می سازد.

6- نمای نزدیک: تراشه گرافیکی، حافظه ها، سیستم مدیریت توان

سیلیکون Polaris 10 در مدل Ellesmere PRO به عنوان قلب تپنده این محصول شناخته می شود، فرکانس هسته آن 1260 مگاهرتز و فرکانس حافظه آن نیز 1750 مگاهرتز (7000 مگاهرتز بصورت موثر) می باشد. همچنین 4 گیگابایت حافظه GDDR5 نیز بصورت 8 چیپ ساخت کمپانی Hynix در ساختار آن استفاده شده است که نسبت به حافظه های ساخت کمپانی Samsung از قابلیت اورکلاک کمتری برخوردار هستند. ظاهرا کمپانی سافایر برای کاهش قیمت محصول یا عدم نیاز به قابلیت اورکلاک بالا در این محصول از چیپ های هاینیکس استفاده کرده و در نسخه 8 گیگابایت از چیپ های سامسونگ بهره برده است. هرچند باید اذعان کنیم قابلیت اورکلاک این چیپ های حافظه نیز خوب بوده است.

تامین جریان مورد نیاز این کارت گرافیک توسط یک مدار 5 فاز با آرایش 4+1 انجام می پذیرد. مدار چاپی (PCB) کاملا رضایت بخش بوده و از مقاومت بالایی برخوردار است. سافایر قطعات الکترونیکی بسیار با کیفیتی را بر روی برد پیاده سازی کرده است. از جمله آنها می توان به چوک های Black Diamond 4 Chokes و خازن های آلومینیومی 16K اشاره کرد. چوک های مورد بحث تا 10% خنک تر از گذشته 25% کارآمد تر از چوک های ساده هستند. از آنجایی که وجود یک مدار فاز یا رگلاتور مطمئن برای اورکلاک کارت گرافیک و افزایش عمر مفید آن ضروری است، پای خازن های High-polymer نیز به میان آمده است. این خازن ها طول عمری برابر با 16 هزار ساعت را ارائه می دهند. ماسفت های مدار رگلاتور توسط ترمال پد هایی به هیت سینک کارت گرافیکی متصل شده اند تا حرارت تولیدی آنها نیز از این طریق دفع گردد.

7- سیستم تست

مانند گذشته اشاره کوتاهی به سیستم تست و اجزای آن خواهیم داشت، سیستم تست لابراتوار اورکلاکینگ هیروز این بار از پلتفورم Ivy-Bridge به Haswell آپدیت با بروز رسانی شده است. از این رو پردازنده Core i7 3770K نیز با پردازنده جدید Core i7 4770K جایگزین شده و در طول انجام بررسی و بنچمارک ها فرکانس پردازنده نیز همچون گذشته 4.4 گیگاهرتز لحاظ شده است.

مادربرد MSI Z77A-GD65 نیز با مادربرد خوش ساخت و خوش رنگ کمپانی گیگابایت با عنوان Z87X-UD4H که توسط شرکت محترم آواژنگ در اختیار اورکلاکینگ هیروز قرار گرفته، جایگزین شده است. این مادربرد از تکنولوژی ساخت Ultra Durable™ 5 Plus بهره برده که افزایش کارایی، بازدهی انرژی و عمر مفید مادربرد را در پی دارد. همچنین از نقاط قوت این محصول می توان به سیستم مدیریت توان مبتنی بر IR PowIRstage اشاره کرد که عملکرد و قابلیت های بسیار بالایی دارد.

همچون گذشته از دو ماژول دو گیگابایتی حافظه های Transcend AxeRam نیز با فرکانس  2400 MHz و بازخوانی پروفایل XMP جهت لحاظ شدن صحیح مقادیر مربوط به زمان تاخیر یا تایمینگ 28-11-12-10 استفاده شده است. منبع تغذیه قدرتمندThermaltake ToughPower 875W  وظيفه برق رساني به اين سيستم را بر عهده دارد و به خوبي جوابگوي کارتهاي گرافیکی High-End است. هارد ديسک 250 گيگابايتيHitachi  و کولر پردازنده قدرتمند Noctua NH-U12S  (منتظر بررسی این ایر کولینگ قدرتمند باشید!) نیز ديگر قطعات تشکیل دهنده سيستم تست مي باشند.

سيستم عامل Microsoft Windows 7 Ultimate 64bit SP1 بوده و درايور Crimson 16.7.3 برای کارت گرافیک SAPPHIRE Radeon RX470 4GB NITRO در نظر گرفته شده است (برای مقایسه نیز از کارت گرافیکی Asus GTX780-DC2OC-3GD5، MSI GTX970 Gaming ،Asus GTX980 STRIX و MSI GTX1070 GamingX 8G استفاده شده است).

مشخصات کامل سیستم تست به شرح زیر می باشد:

بنچمارک ها نيز به شرح زير می باشند:

3DMark Vantage
 3DMark 11
 HWBot Unigine Heaven
 Thief
Metro: Last Light
Batman Arkham City
 Hitman Absolution
Dirt 3

در این بخش تعدادی از بنچمارک هاي Futuremark و تعدادی از بازی های روز برای به چالش کشیدن کارت های گرافیکی انتخاب شده اند. از نکات قابل اشاره اضافه شدن دو بازی جدید تحت عنوان Thief و Metro: Last Light و حذف Crysis Warhead همراه با Lost Planet2 می باشد.

بنچمارک ها در حالت پیش فرض یا استاندارد خود Run شده و برای بازی ها نیز حداکثر جزئیات و کیفیت ممکن در رزولوشون Full HD لحاظ شده و محدودیت فریم بازی ها نیز غیرفعال شده است.

8- 3DMark Vantage

3DMark Vantage، يکي از نسخه هاي نرم افزار محبوب 3DMark، ساخت شرکت Futuremark مي باشد. اين نرم افزار که در زمان Microsoft Windows Vista و در سال 2008 ميلادي عرضه شد، داراي تست هايي مبتني بر Microsoft DX10 بوده که مي توانست ملاک مناسبي براي اندازه گيري توانايي کارت هاي گرافيکي زمان خود باشد. با وجود گذشت سال ها، اين نرم افزار کماکان يکي از مهم ترين تست هاي مبتني بر Direct X10 محسوب مي شود. براي محاسبه Graphics Score، اين نرم افزار داراي دو تست نسبتا طولاني Jane Nash و Calisto است که نور پردازي و سايه زني فوق العاده زيبايي دارند. تست هاي پردازنده اين نرم افزار شامل AI Test و Physics Test مي باشد. اين تست ها بخوبي هسته ها و رشته هاي پردازنده استفاده کرده و دارا بودن قابليت Hyper Threading مزيت بزرگي براي آن به شمار مي رود. تست Physics اين نرم افزار تحت تاثير فناوري Physx کمپاني Nvidia امتياز بالاتري کسب مي کند. به دليل يکسان بوده شرايط، فناوري Physx  را در صورت محيا بودن، غير فعال مي نماييم. با توجه به تاثير 25 درصدي امتياز پردازنده در امتياز نهايي و تاثير فرکانس پردازنده بر Graphics Score اين نرم افزار علي الخصوص براي کارت هاي گرافيکي High-End، امتياز هاي Graphics Score و CPU Score را بصورت مجزا قرار مي دهيم. کليه تست ها در حالت Performance انجام شده اند.

9- 3DMark11

مدت اندکي پس از عرضه DirectX 11 از سوي کمپاني معظم Microsoft، شرکت Futuremark نرم افزار محبوب 3DMark را با نام 3DMark 11 منتشر نمود. اين نسخه نرم افزار 3DMark داراي چهار تست گرافيکي 30 ثانيه با نام هاي Deep Sea 1، Deep Sea 2، High Temple 1 و High Temple 2 بوده که به خوبي از Volumetric Illumination و Tessellation بهره مي برند. تست Physics اين نرم افزار نيز داراي گرافيک بسيار ساده اي بوده که هر گونه تاثير GPU را به حداقل ممکن مي رساند. اين تست شديدا تحت تاثير فرکانس و کارايي حافظه سيستم بوده و از تمامي هسته هاي پردازنده و قابليت Hyper Threading پشتيباني مي کند. اين نرم افزار تست جديدي به عنوان Combined را عرضه نمود که توانايي سيستم را در پردازش هم زمان Physics و صحنه هاي سنگين گرافيکي را اندازه گيري مي کند. تست هاي اين نرم افزار را در حالت Performance اين نرم افزار انجام مي دهيم. در اين حالت با توجه به تاثير 15 درصدي امتياز Physics و 10 درصدي امتياز Combined، امتياز ها را بصورت جداگانه قيد خواهيم کرد. يکي از مزيت هاي بزرگ اين تست وابستگي بسيار ناچيز Graphics Score به پردازنده مي باشد.

10- HWBot Unigine Heaven

تست بعدی Unigine Heaven است که با استفاده از نرم افزار ساخت HWBot می توان امتیاز دقیقی برای کارت گرافیک بدست آورد. این تست سنگینترین تست برای کارت های گرافیک است و فشار مضاعفی بر کارت گرافیک وارد میکند که یکی از دلایل آن رزولیشن بالای آن است.هر چقدر رزولیشن تست بیشتر باشد فشار وارده بر کارت بیشتر میشود. نکته دیگر در این مورد این تست استفاده بسیار کم از پردازنده است و بیش از 98 درصد نتیجه نهایی به کارت گرافیک وابسته است و تنها 2 درصد حتی کمتر به پردازنده وابسته است. اما در مورد این کارت گرافیک میتوان گفت 10 درصد از نتیجه نهایی به پردازنده وابسته است زیرا GPU قدرتمند آن به پردازنده قدرتمندی نیاز دارد.

11- Theif

Thief، عنوانی محبوب و مشهور می باشد که نسخه ی اول از آن در سال 1998 عرضه شد و بعد از دو نسخه ی دیگر که در سال های 2000 و 2004 شاهد آن ها بودیم، دیگر ساخته و عرضه نشد. تا اینکه سال گذشته، این عنوان با ویژگی هایی فوق العاده و دستی پر به خانه ی گیمر ها بازگشت. همچنین، این عنوان با بازخورد بسیار خوبی از جامعه ی گیمر ها رو به رو شد که می تواند پلی باشد برای ساخت نسخه ی بعدی از آن. عنوان Thief که توسط موتور بازی سازی قدرتمند Unreal Engine 3 ساخته شد، علاوه بر پشتیبانی از آخرین ویرایش ها و تکنولوژی های DirectX، ویژگی های خاصی را در خود داشت که از میان آن ها می توان به Phong Tessellation و Bokeh Depth of Field اشاره کرد که سبب شده است گرافیک این بازی، چشم نواز تر از گذشته شوند. یکی از موضوعات مهمی که در این بازی وجود دارد، زیبا کار شدن سایه ها در آن می باشد و این موضوع، به علت استفاده ی سازندگان از تکنولوژی Contact Hardening Shadows در بازی می باشد که سبب شده است سایه ها، بسیار واقعی تر از گذشته به نظر برسند. یکی از تکنولوژی های به کار گرفته شده در این بازی که برای اولین بار در بازی Crysis مورد استفاده قرار گرفت، تکنیک Parallax Occlusion Mapping می باشد که نیازمند کارت های قدرتمند می باشد. علاوه بر این موضوع، این بازی از مشهورترین عناوینی می باشد که از داده های کتابخانه ای Mantle شرکت AMD نیز پشتیبانی می کند.

12- Metro: Last Light

حتما عنوان Metro 2033 را به یاد دارید، عنوانی که در سال 2010 عرضه شد و تا سال ها بعد، پای ثابت تست های گرافیکی سنگین بود! حال، نسخه ی جدیدتر این بازی، به عنوان یکی از بازی های سنگین در نظر گرفته می شود که می تواند قدرت کارت گرافیک را تا حد زیادی محک بزند. نسخه ی جدید این بازی که داستان آن، پیرامون افرادی است که به خاطر بیماری به مترو ها پناه برده اند و توسط Dmitry Glukhovsky نوشته است، با پشتیبانی از PhysX، Tessellation و DirectX 11، یکی از عناوینی است که در تست ها روز مورد استفاده قرار میگیرد. Metro: Last Light، توسط استدیوی اکراینی 4A Games و به وسیله ی موتور بازی سازی انحصاری این شرکت با نام 4A Engine ساخته شده است. این بازی در ابتدای سال 2013، توسط شرکت Deep Silver از شرکت بحران زده ی THQ خریداری شد. حال وقت آن است که ببینم ساخته ی استدیوی اکراینی 4A Games تا چه حدی می تواند کارت گرافیک ما را به جدال دعوت کند!

13- Batman Arkham City

تست بعدي بازي زيباي Batman Arkham City است که توسط Rocksteady Studios ساخته شده است، سال توليد اين بازي 2011 ميباشد. اين بازي نيز بر مبناي DirectX11 است و از موتور گرافيکي Unreal Engine 3 براي به رخ کشيدن گرافيک و جزئيات بهره مند است، تماي سري هاي بازي BATMAN از nVIDIA Physx نيز پشتيباني ميکند که باعث ميشود فيزيک بازي از بار پردازنده برداشته شده و قويتر شود و بجاي پردازنده, کارت گرافيک اين وظيفه را بر دوش گرفته که اين موضوع باعث افزايش فريم ميشود اما براي اينکه شرايط عادلانه باشند گزينه Physx خاموش و AA نيز غير فعال گرديده است. چارت دوم مربوط به تنظیمات یکسان اما با فعال کردن MSAA به میزان 8X است.

14- Hitman: Absolution

تست بعدي ما Hitman: Absolution نام دارد، با شنيدن نام اين بازي ياد شخصيت بي رحم و خونسرد بازي يعني Agent47 خواهيد افتاد، داستان بازي بعد از نسخهBLOOD MONEY اتفاق مي افتد و پيشرفت چشم گيري نسبت به نسخه گذشته خود دارد، يکي از اين پيشرفت ها گرافيک بسيار چشم نواز بازي ميباشد که کارتهاي گرافيکي زيادي را در فريم گيري دچار مشکل کرد. IO Interactive طراح و سازنده بازي و Square Enix ناشر بازي موفقيت خوبي را با انتشار اين بازي بدست آوردند، موتور گرافيکي بازي Glacier 2 نام دارد که بر خلاف نا آشنا بودنش قدرت خوبي در نمايش جزئيات دارد لازم به ذکر است بازي نام برده با کارتهاي گرافيکي AMD سازگاري بهتري دارد و براي اين تست تمام تنظيمات در بالاترين حالت خود هستند و تکنيک AA نيز غير فعال شده است. چارت دوم مربوط به تنظیمات یکسان اما با فعال کردن MSAA به میزان 8X است.

15- Dirt3

تست بعدي از بازي زيبا و جذاب Dirt3 گرفته خواهد شد، اين بازي شبيه سازي اتومبيل راني است که داراي جلوه هاي گرافيکي زيبا و بالايي ميباشد و در کنار جلوه هاي گرافيکي از سبکي نو در بازي هاي رالي بهره مند است، ناشر و توسعه دهندگان بازي Codemasters بازي هايي که شبيه سازي اتومبيل ميباشند را گويا بيشتر ميپسندند، بازي نام برده در سال 2011 منتشر شد و از موتور گرافيکي EGO 2.0 استفاده ميکند که آپشن هاي فراوان گرافيکي آن شرايط بسيار خوبي را براي آزمايش کارت هاي گرافيک فراهم ميسازد. تمام تنظيمات مانند تست هاي قبل در بالاترين حد خود قرار گرفته و AA نيز غير فعال شده است. چارت دوم مربوط به تنظیمات یکسان اما با فعال کردن MSAA به میزان 8X است.

16- دما و صدا

کارت گرافیک SAPPHIRE Radeon RX470 4GB NITRO نیز به سنسور تشخیص دما و راه انداز فن تنها در مواقع نیاز مجهز می باشد که البته در کارت گرافیک های امروزی اتفاق تازه ای نیست ولی با این وجود قابلیتی بسیار کاربردی است. این قابلیت از نویز کارت گرافیکی در مواقع غیر ضروری می کاهد و بالطبع عمر مفید سیستم خنک کننده و فن ها را نیز بدلیل کارکرد کمتر افزایش می دهد. برای این کارت گرافیکی دما در حالت بیکاری بین 30 الی 35 درجه سانتیگراد است که در این زمان سیستم خنک کننده به هیت سینک ها اکتفا کرده و خاموش است. پس از افزایش فشار و استارت با هدف رندر بازی، این دما به تدریج به 70 درجه سانتیگراد می رسد. در صورت اورکلاک و افزایش فشار توسط پروفایل و نیاز به حداکثر توان شاهد دمای بالاتری نیز می باشیم. افزایش سرعت فن ها نیز در دمای 50 الی 60 درجه سانتیگراد صورت می گیرد. در نهایت باید گفت که سیستم خنک کننده به خوبی از پس دفع حرارت این کارت گرافیک برآمده و عملکرد آن قابل قبول می باشد.

برای سنجش بیشترین دمای کارت گرافیکی نیز، از بنچمارک HWBot Unigine Heaven استفاده می کنیم که فشار مضاعفی به GPU و حافظه ها وارد می کند. درواقع می توان اشاره کرد هیچ بنچمارک دیگری نمی تواند کارت گرافیکی را تا این میزان تحت لود و فشار قرار دهد. لازم به ذکر است بنچمارک مذکور بر مبنای DirectX 11 می باشد. پس از انجام بنچمارک مذکور حداکثر دمای تراشه گرافیکی نیز 76 درجه سانتیگراد گزارش شده است. در این حالت حداکثر دور فن نیز 41% معادل 1812rpm گزارش شده، در طول اجرای بنچمارک با وجود فعالیت فن های کارت گرافیکی نویز حاصل در حد پایینی بوده است.

17- اورکلاکینگ

نمی توان از کارت گرافیک های میان قیمت همانند کارت گرافیک های حرفه ای انتظار اورکلاک بالایی داشت، با این وجود کارت گرافیک SAPPHIRE Radeon RX470 4GB NITRO دست رد به سینه ما نزد! برای اورکلاک آن از دو نرم افزار Sapphire TriXX و AMD Wattman بهره گرفتیم. خوشبختانه پتانسیل اورکلاک این کارت گرافیک به لطف معماری نسبتا منعطف ستاره قطبی و مدار فاز VRM توانمند فراتر از حد انتظار بود و فرکانس هسته در 1410 مگاهرتز و فرکانس حافظه نیز در 1980 مگاهرتز پایدار بود. قابل ذکر است توسط هر دو نرم افزار نتیجه یکسانی بدست آمد.

در حالت اورکلاک SAPPHIRE Radeon RX470 4GB NITRO حداکثر دمای ثبت شده توسط GpuZ حدود 72 درجه سانتیگراد بوده، البته باید اشاره کنیم بدلیل کرش یا ناپایداری های متوالی مجبور شدیم دور فن را دستی افزایش دهیم و 100% معادل 3291rpm لحاظ کنیم! هر چند در حالت Auto فرکانس 1360 مگاهرتز با حداکثر دمای 78 درجه سانتیگراد و حداکثر دور فن 52% معادل 2155rpm بدست آمد!

نتيجه بنچمارک HWBOT Unigine Heaven در فرکانس 1410 مگاهرتز (اورکلاک شده):

18- نتیجه گیری

به مانند همیشه به انتهای داستان و نتیجه گیری نهایی رسیدیم؛ کارت گرافیک SAPPHIRE Radeon RX470 4GB NITRO را به چالش هایی دعوت کردیم که محصولات دیگری همچون GTX970 و حتی GTX1070 در آنها حضور داشتند، شاید در نگاه نخست تصور کنید که این محصول در مقابل رقبای خود حرفی برای گفتن نداشته باشد ولی حقیقیت امر این طور نیست. در بررسی کارت گرافیکی علاوه بر فاکتور کارایی (Performance) باید به مساله مهمی که بارها در طول بررسی به آن اشاره کردیم یعنی رده کارت گرافیکی توجه ویژه ای داشت. تراشه RX470 به عنوان یک محصول میان رده با قیمت حدود یک میلیون تومان مطرح می گردد با این همه در طول بررسی بارها مشاهده کردیم که با کارت گرافیکی GTX970 با قیمت حدودی یک میلیون و پانصد هزار تومان شاخ به شاخ شده و دست و پنجه نرم کرده است. اگر نگاهی به قیمت دلاری این دو محصول نیز داشته باشیم متوجه خواهید شد که این دو محصول اصلا در یک کفه ترازو قرار نمی گیرند و مقایسه آنها صحیح نیست ولی با این همه RX470 با وجود قیمت کمتر کارایی خوبی از خود بنمایش گذاشته است. درواقع اگر بخواهیم رقابت جوانمردانه ای را شاهد باشیم RX470 باید رخ در رخ GTX960 و یا GTX1060 قرار بگیرد و مورد سنجش قرار بگیرد!

در هر صورت کیفیت بالای ساخت SAPPHIRE Radeon RX470 4GB NITRO، متریال های رده بالا و مهندسی ریزبینانه تیم R&D شرکت سافایر، انتظار ما از کارت گرافیک های میان قیمت را بالا برده است. خنک کننده اختصاصی سافایر (DUAL-X) و فن هایی که تعویض آنها تنها در چند ثانیه میسر می گردد، از جمله اقداماتی است که می تواند خیال شما را از بابت تهویه و طول عمر بالای PCB آسوده نماید. این کارت گرافیک می تواند در 2 سال آینده شما را از خرید یک کارت گرافیک جدید به منظور انجام بازی های روز بی نیاز سازد. پس اگر با بودجه ای محدود به دنبال خرید یک کارت گرافیکی مناسب هستید، پیشنهاد ما به شما RX470 4GB NITRO از یاقوت کبود است!

نقاط قوت:

+ کیفیت ساخت بالا
+ طراحی ساده ولی جذاب!
+ نویز کم (خاموشی فن ها در پردازش سبک)

نقاط ضعف:

- N/A

در نهایت با توجه به کارایی بالای کارت گرافیک SAPPHIRE Radeon RX470 4GB NITRO اوارد GOLD را از لابراتور تخصصي اورکلاکينگ هيروز دريافت ميکند.

برای بحث و تبادل نظر در رابطه با این محصول به این تاپیک مراجعه کنید.