1- مقدمه

نام اسوس (ASUS) برگرفته از 4 حرف آخر واژه "پگاسوس" به معنی "اسب بزرگ بالدار" در اساطیر یونانی است. شرکت رایانه اِسوس تک (ASUSTeK Computer Inc)  یا همان ASUS در سال 1988 میلادی در شهر تایپه کشور تایوان تاسیس شد. این شرکت توسط 4 مهندس به نام های  Wayne Hsieh،Ted Hsu ،TH Tung  و MT Liao که قبلاً در شرکت "ایسر" مشغول به کار بودند، بنیانگذاری شد. شرکت اسوس را می توان به عنوان بزرگترین تولید کننده قطعات کامپیوتر و لوازم جانبی در دنیا محسوب کرد. محصولات این کمپانی طیف وسیعی از قطعات الکترونیکی از جمله مادربرد، کارت گرافیک، نوت بوک، الترا بوک، All-in-one، تبلت، موبایل، صفحه نمایش، کارت صدا، تجهیزات سرور،UPS  و GPS را شامل شده که در سه سطح برای کاربران عادی، حرفه ای و خاص تولید می شوند. امروزه برند اسوس حتی برای کسانی که علاقه چندانی به علم الکترونیک و قطعات آن ندارند نامی کاملاً آشنا است. مادربرد، کارت گرافیک و نوت بوک تولیدی این کمپانی از محبوبیت خاصی در میان کاربران برخوردار هستند. این کمپانی در حال حاضر بزرگترین تولید کننده مادربرد در جهان است که محصولاتش طرفداران زیادی در بین تمام افراد دارد.

کمپانی ایسوس هم زمان با عرضه رسمی GTX980 و GTX970 مبتنی بر معماری جدید ماکسول سری جدید STRIX را با قابلیت های گیمینگ متعدد معرفی و عرضه کرد، با ما همراه باشید تا به بررسی اولین عضو این سری یعنی GTX980 STRIX DC2 OC بپردازیم ...

2- NVIDIA Geforce GTX 980

تراشه گرافیکی GM204 کمپانی NVIDIA مبتنی بر معماری جدید و بسیار موفق Maxwell در سپتامبر سال جاری معرفی و عرضه گردید تا لقب برترین تراشه گرافیکی تک هسته ای را بخود اختصاص دهد. اگر بخواهیم بطور خلاصه به بررسی این معماری جدید بپردازیم، معماری Maxwell نسبت به معماری پیشین کمپانی NVIDIA با عنوان Kepler تغییرات بنیادینی شاهد بوده و تاکید ویژه ای روی بهره وری انرژی (Power Efficiency) داشته است. تیم معماری NVIDIA هم زمان با توسعه و گسترش پروژه Tegra k1 SOC که بر اساس معماری کپلر بنا شده و موفقیت های بسیاری نیز در کلاس ابزارهای پرتابل بدست آورد، تجربیات فراوانی کسب کرده و تمامی آنها امروز در قالب پروژه ای بزرگتر قابل رویت می باشد. این محصول جدید به اندازه کافی سریع و پربازده می باشد، این در حالی اتفاق افتاده است که از تکنولوژی ساخت مشابه GTX 680 کپلر یا حتی سری AMD Radeon R9 یعنی 28 نانومتری بهره می برد!

ساختار اساسی GM204 همانند GM107 بوده که تحت عنوان GTX750 Ti عرضه گردید، مجموعه ای از GPC ها (مخفف عبارت Graphics Processing Clusters) به معنی خوشه های پردازش گرافیکی وجود داشته که هر یک متشکل از چندین واحد SM یا Streaming Multiprocessor (که در معماری ماکسول با عنوان SMM به معنی واحد پردازشی ماکسول مطرح می گردد) و کنترولر حافظه خارجی می باشد. تراشه GM204 که نسخه کامل آن تحت عنوان GTX 980 شناخته می شود از چهار واحد GPC، شانزده واحد SMM و چهار کنترولر حافظه 64 بیتی تشکیل شده است.

هر  SMM یا واحد پردازشی ماکسول از 128 هسته CUDA یا واحد پردازشی بهره می برد که در مجموع تعداد هسته های CUDA این محصول را به 2048 می رساند. این تعداد در مقابل 2880 هسته CUDA کارت گرافیکی GTX 780Ti مبتنی بر معماری کپلر و تراشه GK110 افت محسوسی داشته است. با این همه به لطف افزایش فرکانس کاری، بهبود کارایی و بازدهی این محصول جدید کارت گرافیکی GTX 980 در بسیاری از تست ها GTX 780 Ti را شکست می دهد! همچنین SMM از یک انجین چند وجهی بهبود یافته برای پردازش هندسی همراه با 8 واحد texture یا بافت زنی بهره می برد. لذا در مجموع تراشه GM204 از 128 واحد بافت زنی، رابط حافظه 256 بیتی، 64 واحد ROPs یا Raster Operators و 2 مگابایت حافظه کش سطح L2 بهره می برد.

کارت گرافیک Geforce GTX 680 با تراشه GK104 که در ماه مارس سال 2012 میلادی عرضه شد، مقایسه جالبی را در مقابل Geforce GTX 980 فراهم می کند! نکته اولی که می توان به آن اشاره کرد، GTX 980 به میزان 33% تعداد هسته های پردازشی بیشتر، فرکانس کاری بیشتر و نرخ محاسباتی اوج بیشتری خواهد داشت. تعداد واحد Texture یا بافت زنی ثابت باقی مانده ولی افزایش دو برابری تعداد واحد ROP باعث افزایش چشمگیر کارایی تراشه گرافیکی ماکسول در رزولوشن بالا همراه با anti-aliasing می گردد. پهنای باند حافظه نیز بطور محافظه کارانه ای افزایش یافته است با این همه NVIDIA در این بخش بهینه سازی های بسیاری برای افزایش کارایی GM204 انجام داده است.

تراشه GM204 با وجود اینکه نسبت به GK104 حدود 1.66 میلیارد ترانزیستور بیشتر در خود جای داده و سطح تراشه (Die Size) آن 35% افزایش یافته است با این همه توان مصرفی یا TDP آن نسبت به GK104 با وجود استفاده از تکنولوژی ساخت یکسان 28 نانومتری 30 وات کاهش یافته است. اگر شما کارایی را مد نظر قرار دهید، GTX 980 باید GTX 780 Ti با تراشه GK110 (توان مصرفی 250 وات و 7.1 میلیارد ترانزیستور و سطح تراشه 551 میلیمتر مربع) را پشت سر بگذارد!

SMM یا واحد پردازشی ماکسول در مقایسه با کپلر تغییرات اساسی داشته است، بجای یک بلاک یا بخش شامل 192 واحد Shaders یا سایه زن ها، SMM یا واحد پردازشی ماکسول به 4 بلاک مجزا که هر یک از آنها بافر دستورالعمل، زمان بندی جداگانه و 32 هسته اختصاصی CUDA دارد تقسیم شده است. NVIDIA این شیوه طراحی را برای کاهش سطح تراشه (Die Size) و مصرف انرژی ماکسول لازم و ضروری بیان کرده است. باید اشاره کنیم این بلاک ها با یکدیگر تشکیل یک گروه داده و 4 واحد texture filtering همراه با یک واحد کش texture را به اشتراک گذاشته اند. حافظه به اشتراک گذاشته شده همانند یک مخزن پر از اطلاعات می باشد که بین هر 4 بلاک یا بخش پردازشی SMM به اشتراک گذاشته شده است.

با وجود این تغییرات، SMM می تواند 90% از توان محاسباتی SM کپلر را با وجود سطح کوچکتر ارائه کند، این قابلیت به کمپانی NVIDIA اجازه می دهد تا تعداد بیشتری از آنها را در یک تراشه بکار ببرد. تراشه GK104 هشت عدد SM و در مجموع 1536 هسته CUDA داشته در حالی که تراشه GM204 شانزده عدد SMM و در مجموع 2048 هسته CUDA دارا می باشد، یعنی افزایش دو برابری تعداد SM ها! گذشته از تغییرات اعمال شده پیرامون SMM ها، 2 مگابایت حافظه کش سطح L2 بکار رفته در معماری ماکسول از دیگر نکات مثبت آن نسبت به حجم 512 کیلوبایت معماری کپلر می باشد. در این بخش شاهد افزایش 8 برابری حجم قابل دسترس حافظه کش می باشیم که بایستی کاهش چشمگیر تقاضا در کنترولر مجتمع حافظه GM204 را در پی داشته باشد. نرخ Texture fill نیز در تراشه GM204 نسبت به GK104 حدود 12% افزایش یافته است (این افزایش بلطف افزایش فرکانس کاری رخ داده است و تغییری در تعداد واحد های بافت صورت نگرفته است) همچنین نرخ pixel fill نیز دو برابر شده و از 32.2 Gpixels/s به 72 Gpixels/s رسیده است.

رابط حافظه 256 بیتی برای یک محصول پرچم دار مانند GTX 980 شاید خارج از تصور می باشد، این مقدار برای کارت گرافیکی GTX 780 Ti برابر 384 بیت بوده است. (اگرچه GTX 680 نیز با رابط حافظه 256 بیتی عرضه شده است) در هر صورت کمپانی NVIDIA در این بخش تغییرات متعددی برای افزایش کارایی حافظه ها با وجود رابط حافظه 256 بیتی لحاظ کرده است که از آن جمله می توان به فرکانس موثر 7 گیگاهرتزی حافظه ها اشاره کرد، همچنین حافظه کش GM204 بزرگتر و کارامد تر بوده و کاهش تعداد درخواست های حافظه که برای DRAM ایجاد شده اند از دیگر موارد قابل ذکر می باشند.

کمپانی NVIDIA ادعا می کند که ماکسول برای پردازش هر فریم به 25% پهنای باند حافظه کمتری نیاز دارد زمانی که شما تکنولوژی های حافظه کش بهبود یافته و فشرده سازی را در معماری ماکسول ترکیب می کنید! بعنوان مثال اگرچه مقدار تراکنش اطلاعات GM204 بر حسب GB/s اندکی بیشتر از GK104 می باشد ولی پهنای باند موثر GTX 980 و GTX 970 عملکرد بمراتب بالاتری در بازی ها از خود نشان می دهند. تغییرات دیگری در تراشه GM204 قابل مشاهده می باشد که در تراشه GM107 وجود نداشته و برای بهبود کارایی ویژگی هایی که توسط NVIDIA ابداع و گسترش داده شده لحاظ شده اند. این تغییرات به ساخت پایه و بنیادی برای VXGI global illumination و ... کمک خواهند کرد.

3- بسته بندی محصول و محتویات

اگر با محصولات کمپانی اسوس آشنایی داشته باشید، این کمپانی برای بیشتر محصولات خود حتی سری High End خود نیز از بسته بندی مقوایی مشابه ای استفاده می کند. این روال در مورد کارت گرافیکی GTX980 STRIX DC2 OC نیز ادامه داشته و همچون طلایه داران پیشین، بسته بندی مقوایی نسبتا ساده ای با تیم تیره رنگ برای آن در نظر گرفته شده است. با این تفاوت که این بار نماد STRIX بروی بسته بندی خود نمایی می کند! در مورد سری جدید گیمینگ STRIX در ادامه بررسی بیشتر صحبت خواهیم کرد، در این بخش تنها به این موضوع اشاره کنیم که واژه STRIX کلمه ای یونانی بمعنای جغد بوده که از روم باستان برگرفته شده است و اشاره به تیزبینی و شنوایی بالای این پرنده دارد که همواره واکنش های سریعی با کمترین صدای ممکن در حین شکار  داشته است.

در پشت بسته بندی نیز اطلاعاتی پیرامون خنک کننده اختصاصی کمپانی ایسوس با عنوان Direct CuII، سیستم مدیریت توان قدرتمند DIGI+ VRM و نرم افزار GPU Tweak برای مدیریت پارامترهای کارت گرافیکی همراه با انواع پورت های خروجی تصویر درج شده است. از قابلیت های خنک کننده Direct CuII که کمپانی ایسوس نیز بروی آن تاکید ویژه ای دارد ویژگی Direct Contact هیت پایپ ها با GPU یا تراشه مرکزی و همچنین خاموش شدن فن های سیستم خنک کننده کارت گرافیکی در مواقع غیر ضروری (پردازش های دو بعدی) می باشد که باعث می گردد نویز کارت گرافیکی به 0 db برسد.

پکیج محتویات داخلی کارت گرافیکی بهتر ظاهر شده و حس یک محصول گران قیمت را تا حدودی به خریدار منتقل می کند. داخل پیکج محصول فوق یک عدد دفترچه راهنما، یک عدد DVD شامل نرم افزار ها و درایورهای مورد نیاز کارت گرافیکی، یک عدد کابل مبدل کانکتور 6 پین به 8 پین همراه با برچسب های رنگی برای تزئین کارت گرافیکی بصورت دلخواه قرار گرفته است.

4- نگاه نخست ASUS GTX980 STRIX DC2 OC

در ابتدا بد نیست اشاره ای داشته باشیم به سرآغاز سری جدید محصولات ایسوس با عنوان STRIX که در این مدت کوتاه محبوبیت فراوانی بین کاربران و گیمرها کسب کرده است. محصولات حرفه ای کمپانی ایسوس پیش از این در قالب سری ROG یا جمهوری گیمرها معرف حضور بوده و از اعضای اصلی این سری می توان به کارت های گرافیکی GTX980 ROG Matrix Platinum و GTX980 Poseidon اشاره کرد. سری ROG ایسوس ضمن داشتن امکانات و ویژگی های متعدد، با تاکید ویژه روی اورکلاکینگ و ثبت رکوردهای جهانی طراحی و عرضه می شوند. هرچند بازار هدف این محصولات دو قشر اورکلاکر و گیمرهای حرفه ای بوده ولی بدلیل امکانات و قابلیت های متعدد قیمت تمام شده بالاتری نیز نسبت به سایر محصولات دارا می باشند، از این رو و با توجه به عدم نیاز گیمرهای حرفه ای به برخی قابلیت های (اورکلاکینگ) سری مذکور سری STRIX با تاکید ویژه تری روی گیمینگ شکل گرفت و می توان از سری STRIX با عنوان سری گیمینگ کمپانی ایسوس نیز یاد کرد. در ابتدای بررسی نیز اشاره کوتاهی به واژه STRIX و ریشه تاریخی آن گردید، در واقع کمپانی اسوس با انتخاب این عنوان و نماد جغد به عنوان یک شکارچی ماهر تاکید ویژه ای بر عملکرد دقیق و تیزبینانه همراه با کمترین صدای ممکن دارد، چیزی که در کارت های گرافیکی سری STRIX با عملکرد ساکت تر و خنک تر بیشتر نمایان می شود!

سرانجام زمان آن فرا می رسد تا به بررسی کارت گرافیکی GTX980 STRIX DC2 OC بپردازیم، آنچه که در نگاه اول مشهود می باشد استفاده از دو فن PWM با پره های بزرگ برای افزایش جریان هوا و کاور مشکی مات Direct CUII همراه با زوایای تیز می باشد که باعث شده ظاهر سری گیمینگ یا STRIX با دیگر محصولات این کمپانی قدری متفاوت جلوه کند. در بررسی پیشین کارت گرافیکی R9 290X DCuII بخاطر داشته باشید پوشش خنک کننده کارت گرافیکی از زوایای نرم و فرم نرم تری برخوردار بوده است. کاور یا پوشش خنک کننده کارت گرافیکی نیز در بخش های مختلف دارای درز یا شکاف های متعددی می باشد تا جریان هوا بخوبی دفع شده و عبور کند.

این کارت گرافیکی از یک خروجی تصویر DVI-D، یک HDMI 2.0 و سه Display Port نیز بهره می برد که تمامی پورت های متداول را شامل می گردد.

جریان مورد نیاز کارت گرافیکی توسط دو کانکتور 6 پین و 8 پین PCI-E تامین می گردد که با توجه به مصرف بسیار پایین تراشه GTX 980 یعنی 165 وات، حتی در صورت اورکلاک نیز کافی بنظر می رسد. قابل ذکر است نمونه پیش فرض GTX 980 از دو کانکتور 6 پین PCI-E بهره می برد ولی ایسوس در این کارت گرافیکی برای بهبود قابلیت اورکلاک آن از یک کانکتور 6 پین و یک کانکتور 8 پین بهره برده است. این کانکتور ها با چرخش 180 درجه ای نسبت به حالت مرسوم قرار گرفته و در پشت آنها بروی PCB نیز LED نمایشگر اتصال صحیح کانکتور قرار گرفته است که در صورت اتصال صحیح کابل برق برنگ سفید و در صورت بروز مشکل برنگ قرمز روشن می گردند.

در بخش بالای کارت گرافیکی نیز دو کانکتور SLI همچون گذشته برای چینش Multi-GPU قرار گرفته است که با توجه به ارتفاع بیشتر خنک کننده Direct CuII کارت گرافیکی نسبت به نمونه پیش فرض، ارتقاع این بخش نیز برای اتصال راحت تر بریج SLI و پرهیز از هرگونه مشکل احتمالی افزایش یافته است.

در بخش انتهایی کارت گرافیکی نیز نقاطی تحت عنوان V-Check Point قرار گرفته است که البته برای گیمرها کاربرد زیادی نداشته و اورکلاکرها می توانند از طریق این نقاط ولتاژ بخش های مختلف از جمله GPU، Memory، Pll را هنگام اورکلاکینگ چک نمایند.

5- نمای نزدیک: سيستم خنک کننده

هر یک از کمپانی های سازنده کارت گرافیکی در این بخش تکنولوژی ها و فناوری های خاص خود را دارند که تحت عنوان خنک کننده اختصاصی خود معرفی و عرضه می کنند. سالهاست که تکنولوژی اختصاصی کمپانی ایسوس در این بخش Direct CuII شناخته می شود و تاکید ویژه ای بروی استفاده از فن های بزرگ با حجم هوادهی بالا دارد. فرم پره ها در محصولات مختلف ممکن است متفاوت باشد ولی هدف یکسانی را دنبال می کنند. در این محصول نیز کمپانی ایسوس از فن های PWM ده میلیمتری با پره های بزرگ برای هوادهی بیشتر استفاده کرده است. بروی محور اصلی فن ها بجای لوگو متداول Asus اینبار شاهد طرح خاصی می باشیم که هنگام شروع به کار کارت گرافیکی حالتی از چشمان جغد یا نماد STRIX را به معرض نمایش بگذارد.

زیر این پوشش مشکی رنگ، بخش اصلی خنک کننده Direct CuII یعنی هیت سینک با تعداد بالای پره یا Fin های آلومینومی قرار دارد که در پروسه دفع حرارت GPU یا تراشه مرکزی آخرین بخش و شاید مهم ترین بخش نیز می باشد که توسط فن های PWM با قابلیت هوادهی بالا خنک می شوند. وزن قابل تامل کارت گرافیکی نیز از تاکید کمپانی ایسوس روی هیت سینک حجیم و اهمیت آن حکایت دارد. چندی است کمپانی ایسوس طراحی پیشین Direct CuII بصورت سه اسلاته را به فراموشی سپرده و با وجود طراحی دو اسلاته موفق تر از قبل نیز ظاهر شده است!

جدای هیت سینک و پره های آلومینیومی، هیت پایپ های قطوری نیز در این بخش قابل رویت می باشند که اگر بیشتر دقت کنید متوجه خواهید شد 3 نوع هیت پایپ با سایز های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است، یک هیت پایپ 10 میلیمتری، دو هیت پایپ 8 میلیمتری و دو هیت پایپ 6 میلیمتری که با GPU یا پردازنده گرافیکی در تماس مستقیم می باشند. کمپانی ایسوس متعقد است این شیوه که با عنوان Direct Contact مطرح می شود عملکرد بهتری داشته و حرارت تولیدی تراشه گرافیکی یا GPU را سریع تر جذب و دفع می کند. مجموعه این عوامل باعث می گردد انتظار عملکرد بالایی از خنک کننده Direct CuII داشته باشیم.

در پشت کارت گرافیکی نیز برای حفاظت از قطعات الکترونیکی و همچنین دفع یکنواخت حرارت تولیدی قطعات الکترونیکی، بک پلیت (Back Plate) فلزی مشکی رنگی همراه با روزنه هایی برای عبور جریان هوا نصب شده است. این ویژگی خصوصا در هنگام نصب کارت گرافیکی بروی سیستم مانع از برخورد پشت کارت گرافیکی به کولر یا دیگر اجزا شده و از آن حفاظت می کند.

6- نمای نزدیک: تراشه گرافیکی، حافظه ها

پیرامون تراشه گرافیکی GM204 کمپانی NVIDIA و معماری موفق Maxwell در ابتدای بررسی به تفصیل سخن گفتیم، فرکانس هسته پایه در نمونه پیش فرض این تراشه گرافیکی قدرتمند برابر 1126 مگاهرتز و 1216 مگاهرتز در حالت Boost می باشد. این مقادیر در کارت گرافیکی GTX980 STRIX DC2 OC که بطور پیش فرض توسط کمپانی سازنده اورکلاک شده است به ترتیب برابر با 1178 و 1279 مگاهرتز می باشد که در نهایت 63 مگاهرتز افزایش داشته است!

کارت گرافیکی GTX980 STRIX DC2 OC از چهار گیگابایت حافظه اختصاصی سریع GDDR5 ساخت کمپانی مشهور سامسونگ بهره می برد، از این رو در مجموع  هشت چیپ حافظه 512 مگابایتی سامسونگ با پارت نامبر K4G41325FC-HC28 بروی برد PCB و اطراف تراشه گرافیکی قابل مشاهده می باشد! لازم به ذکر است چیپ های حافظه ساخت سامسونگ از کیفیت بالاتری نسبت به سایر رقبا برخوردار بوده و انتظار قابلیت اورکلاک بالایی نیز از آنها می رود. فرکانس حافظه موثر در نمونه پیش فرض GTX 980 برابر 7000 مگاهرتز بوده که این میزان در کارت گرافیکی GTX980 STRIX DC2 OC تغییر چندانی نداشته است یا بهتر است از آن چشم پوشی کنیم چرا که برابر 7012 مگاهرتز لحاظ شده است. رابط حافظه نیز 256 بیتی می باشد.

7- نمای نزدیک: سیستم مدیریت توان

قابلیت های سری STRIX تنها به عملکرد ساکت تر و خنک تر آن ختم نمی شود، برد یا PCB آن نیز برای عملکرد بهتر بهینه سازی شده و با نمونه پیش فرض کمپانی NVIDIA متفاوت می باشد. این بهینه سازی در مهم ترین بخش کارت گرافیکی یعنی VRM یا سیستم مدیریت توان آن نیز رخ داده و کمپانی ایسوس در این بخش از سیستم مدیریت توان قدرتمند 10 فاز از نوع DIGI+ برای تغذیه تراشه گرافیکی و حافظه ها بهره می برد. از این رو ضمن تغذیه مطمئن و پایدار تراشه GTX980 گیمرها می توانند در صورت نیاز نسبت به اورکلاک آن نیز اقدام کنند.

 DIGI+ بطور خلاصه تکنولوژی انحصاری کمپانی ایسوس در بخش VRM می باشد که با استفاده از قطعات الکترونیکی با کیفیتی که در این بخش استفاده می کند و با همراهی آی سی کنترولر دیجیتالی DIGI+ بهترین عملکرد ممکن را همراه با بیشتری بازدهی انرژی به ارمغان می آورد. بطور دقیق تر طبق اظهار نظر کمپانی باعث کاهش نویز یا تلرانس انرژی به میزان 30%، افزایش بازدهی انرژی به میزان 15% و نهایتا بهبود این مولفه ها باعث افزایش عمر مفید محصول به میزان 2.5 برابر می گردد.

در این بخش چوک های با کیفیتی با ظرفیت جریان بالا همراه با خازن های جامد ژاپنی توسط کمپانی ایسوس بکار رفته است. جز اصلی سیستم مدیریت توان نیز برای هر فاز دو ماسفت UBIQ Semiconductor M3056M همراه با یک ماسفت UBIQ Semiconductor M3054M به عنوان Driver می باشد که در این بخش انتظار می رفت کمپانی ایسوس همچون سایر کمپانی ها و همچنین محصولات پیشین خود از پیکج یا آی سی های مجتمع IR3550M PowIRstage با کارایی بسیار بالا استفاده کند. در این بخش یک هیت سینک جداگانه برای دفع حرارت ماسفت ها در نظر گرفته شده، انتظار سینک یا پلیت مشابه ای نیز برای چیپ های حافظه داشتیم که متاسفانه از سوی کمپانی لحاظ نشده است و تنها جریان هوا باعث کاهش حرارت تولیدی آنها می گردد.

در هر صورت آی سی کنترولر یا مغر متفکر DIGI+ آی سی ASP1212 ساخت کمپانی International Rectifier می باشد که وظیفه حیاتی کنترل، نظارت و مدیریت سیستم مدیریت توان و تغذیه تراشه گرافیکی را بر عهده دارد.

در کنار کانکتور های برق کارت گرافیکی نیز آی سی کنترولر ولتاژ حافظه ها با عنوان uP1631P  ساخت کمپانی uPI Semiconductor  قرار دارد که مشابه محصولات پیشین می باشد.

علاوه بر سیستم مدیریت توان ده فاز، یک فاز نیز به تامین ولتاژ PLL کارت گرافیکی اختصاص یافته است که در بخش پایین تراشه گرافیکی نزدیک اسلات PCI-E قابل رویت می باشد (البته ساختار ساده تری دارد).

8- سیستم تست

مانند گذشته اشاره کوتاهی به سیستم تست و اجزای آن خواهیم داشت، سیستم تست لابراتوار اورکلاکینگ هیروز این بار از پلتفورم Ivy-Bridge به Haswell آپدیت با بروز رسانی شده است. از این رو پردازنده Core i7 3770K نیز با پردازنده جدید Core i7 4770K جایگزین شده و در طول انجام بررسی و بنچمارک ها فرکانس پردازنده نیز همچون گذشته 4.4 گیگاهرتز لحاظ شده است.

مادربرد MSI Z77A-GD65 نیز با مادربرد خوش ساخت و خوش رنگ کمپانی گیگابایت با عنوان Z87X-UD4H که توسط شرکت محترم آواژنگ در اختیار اورکلاکینگ هیروز قرار گرفته، جایگزین شده است. این مادربرد از تکنولوژی ساخت Ultra Durable™ 5 Plus بهره برده که افزایش کارایی، بازدهی انرژی و عمر مفید مادربرد را در پی دارد. همچنین از نقاط قوت این محصول می توان به سیستم مدیریت توان مبتنی بر IR PowIRstage اشاره کرد که عملکرد و قابلیت های بسیار بالایی دارد.

همچون گذشته از دو ماژول دو گیگابایتی حافظه های Transcend AxeRam نیز با فرکانس  2400 MHz و بازخوانی پروفایل XMP جهت لحاظ شدن صحیح مقادیر مربوط به زمان تاخیر یا تایمینگ 28-11-12-10 استفاده شده است. منبع تغذیه قدرتمندThermaltake ToughPower 875W  وظيفه برق رساني به اين سيستم را بر عهده دارد و به خوبي جوابگوي کارتهاي گرافیکی High-End است. هارد ديسک 250 گيگابايتيHitachi  و کولر پردازنده قدرتمند Noctua NH-U12S  (منتظر بررسی این ایر کولینگ قدرتمند باشید!) نیز ديگر قطعات تشکیل دهنده سيستم تست مي باشند.

سيستم عامل Microsoft Windows 7 Ultimate 64bit SP1 بوده و درايور ForceWare 344.75 برای کارت گرافیک Asus GTX980 STRIX در نظر گرفته شده است (برای مقایسه نیز از کارت گرافیکی Asus GTX780-DC2OC-3GD5 استفاده شده است).

مشخصات کامل سیستم تست به شرح زیر می باشد:

بنچمارک ها نيز به شرح زير می باشند:

3DMark Vantage
 3DMark 11
 HWBot Unigine Heaven
 Thief
Metro: Last Light
Batman Arkham City
 Hitman Absolution
Dirt 3

 Lost Planet 2

در این بخش تعدادی از بنچمارک هاي Futuremark و تعدادی از بازی های روز برای به چالش کشیدن کارت های گرافیکی انتخاب شده اند. از نکات قابل اشاره اضافه شدن دو بازی جدید تحت عنوان Thief و Metro: Last Light و حذف Crysis Warhead همراه با Lost Planet2 می باشد.

بنچمارک ها در حالت پیش فرض یا استاندارد خود Run شده و برای بازی ها نیز حداکثر جزئیات و کیفیت ممکن در رزولوشون Full HD لحاظ شده و محدودیت فریم بازی ها نیز غیرفعال شده است.

9- 3DMark Vantage

3DMark Vantage، يکي از نسخه هاي نرم افزار محبوب 3DMark، ساخت شرکت Futuremark مي باشد. اين نرم افزار که در زمان Microsoft Windows Vista و در سال 2008 ميلادي عرضه شد، داراي تست هايي مبتني بر Microsoft DX10 بوده که مي توانست ملاک مناسبي براي اندازه گيري توانايي کارت هاي گرافيکي زمان خود باشد. با وجود گذشت سال ها، اين نرم افزار کماکان يکي از مهم ترين تست هاي مبتني بر Direct X10 محسوب مي شود. براي محاسبه Graphics Score، اين نرم افزار داراي دو تست نسبتا طولاني Jane Nash و Calisto است که نور پردازي و سايه زني فوق العاده زيبايي دارند. تست هاي پردازنده اين نرم افزار شامل AI Test و Physics Test مي باشد. اين تست ها بخوبي هسته ها و رشته هاي پردازنده استفاده کرده و دارا بودن قابليت Hyper Threading مزيت بزرگي براي آن به شمار مي رود. تست Physics اين نرم افزار تحت تاثير فناوري Physx کمپاني Nvidia امتياز بالاتري کسب مي کند. به دليل يکسان بوده شرايط، فناوري Physx  را در صورت محيا بودن، غير فعال مي نماييم. با توجه به تاثير 25 درصدي امتياز پردازنده در امتياز نهايي و تاثير فرکانس پردازنده بر Graphics Score اين نرم افزار علي الخصوص براي کارت هاي گرافيکي High-End، امتياز هاي Graphics Score و CPU Score را بصورت مجزا قرار مي دهيم. کليه تست ها در حالت Performance انجام شده اند.

10- 3DMark11

مدت اندکي پس از عرضه DirectX 11 از سوي کمپاني معظم Microsoft، شرکت Futuremark نرم افزار محبوب 3DMark را با نام 3DMark 11 منتشر نمود. اين نسخه نرم افزار 3DMark داراي چهار تست گرافيکي 30 ثانيه با نام هاي Deep Sea 1، Deep Sea 2، High Temple 1 و High Temple 2 بوده که به خوبي از Volumetric Illumination و Tessellation بهره مي برند. تست Physics اين نرم افزار نيز داراي گرافيک بسيار ساده اي بوده که هر گونه تاثير GPU را به حداقل ممکن مي رساند. اين تست شديدا تحت تاثير فرکانس و کارايي حافظه سيستم بوده و از تمامي هسته هاي پردازنده و قابليت Hyper Threading پشتيباني مي کند. اين نرم افزار تست جديدي به عنوان Combined را عرضه نمود که توانايي سيستم را در پردازش هم زمان Physics و صحنه هاي سنگين گرافيکي را اندازه گيري مي کند. تست هاي اين نرم افزار را در حالت Performance اين نرم افزار انجام مي دهيم. در اين حالت با توجه به تاثير 15 درصدي امتياز Physics و 10 درصدي امتياز Combined، امتياز ها را بصورت جداگانه قيد خواهيم کرد. يکي از مزيت هاي بزرگ اين تست وابستگي بسيار ناچيز Graphics Score به پردازنده مي باشد.

11- HWBot Unigine Heaven

تست بعدی Unigine Heaven است که با استفاده از نرم افزار ساخت HWBot می توان امتیاز دقیقی برای کارت گرافیک بدست آورد. این تست سنگینترین تست برای کارت های گرافیک است و فشار مضاعفی بر کارت گرافیک وارد میکند که یکی از دلایل آن رزولیشن بالای آن است.هر چقدر رزولیشن تست بیشتر باشد فشار وارده بر کارت بیشتر میشود. نکته دیگر در این مورد این تست استفاده بسیار کم از پردازنده است و بیش از 98 درصد نتیجه نهایی به کارت گرافیک وابسته است و تنها 2 درصد حتی کمتر به پردازنده وابسته است. اما در مورد این کارت گرافیک میتوان گفت 10 درصد از نتیجه نهایی به پردازنده وابسته است زیرا GPU قدرتمند آن به پردازنده قدرتمندی نیاز دارد.

12- Theif

Thief، عنوانی محبوب و مشهور می باشد که نسخه ی اول از آن در سال 1998 عرضه شد و بعد از دو نسخه ی دیگر که در سال های 2000 و 2004 شاهد آن ها بودیم، دیگر ساخته و عرضه نشد. تا اینکه سال گذشته، این عنوان با ویژگی هایی فوق العاده و دستی پر به خانه ی گیمر ها بازگشت. همچنین، این عنوان با بازخورد بسیار خوبی از جامعه ی گیمر ها رو به رو شد که می تواند پلی باشد برای ساخت نسخه ی بعدی از آن. عنوان Thief که توسط موتور بازی سازی قدرتمند Unreal Engine 3 ساخته شد، علاوه بر پشتیبانی از آخرین ویرایش ها و تکنولوژی های DirectX، ویژگی های خاصی را در خود داشت که از میان آن ها می توان به Phong Tessellation و Bokeh Depth of Field اشاره کرد که سبب شده است گرافیک این بازی، چشم نواز تر از گذشته شوند. یکی از موضوعات مهمی که در این بازی وجود دارد، زیبا کار شدن سایه ها در آن می باشد و این موضوع، به علت استفاده ی سازندگان از تکنولوژی Contact Hardening Shadows در بازی می باشد که سبب شده است سایه ها، بسیار واقعی تر از گذشته به نظر برسند. یکی از تکنولوژی های به کار گرفته شده در این بازی که برای اولین بار در بازی Crysis مورد استفاده قرار گرفت، تکنیک Parallax Occlusion Mapping می باشد که نیازمند کارت های قدرتمند می باشد. علاوه بر این موضوع، این بازی از مشهورترین عناوینی می باشد که از داده های کتابخانه ای Mantle شرکت AMD نیز پشتیبانی می کند.

13- Metro: Last Light

حتما عنوان Metro 2033 را به یاد دارید، عنوانی که در سال 2010 عرضه شد و تا سال ها بعد، پای ثابت تست های گرافیکی سنگین بود! حال، نسخه ی جدیدتر این بازی، به عنوان یکی از بازی های سنگین در نظر گرفته می شود که می تواند قدرت کارت گرافیک را تا حد زیادی محک بزند. نسخه ی جدید این بازی که داستان آن، پیرامون افرادی است که به خاطر بیماری به مترو ها پناه برده اند و توسط Dmitry Glukhovsky نوشته است، با پشتیبانی از PhysX، Tessellation و DirectX 11، یکی از عناوینی است که در تست ها روز مورد استفاده قرار میگیرد. Metro: Last Light، توسط استدیوی اکراینی 4A Games و به وسیله ی موتور بازی سازی انحصاری این شرکت با نام 4A Engine ساخته شده است. این بازی در ابتدای سال 2013، توسط شرکت Deep Silver از شرکت بحران زده ی THQ خریداری شد. حال وقت آن است که ببینم ساخته ی استدیوی اکراینی 4A Games تا چه حدی می تواند کارت گرافیک ما را به جدال دعوت کند!

14- Batman Arkham City

تست بعدي بازي زيباي Batman Arkham City است که توسط Rocksteady Studios ساخته شده است، سال توليد اين بازي 2011 ميباشد. اين بازي نيز بر مبناي DirectX11 است و از موتور گرافيکي Unreal Engine 3 براي به رخ کشيدن گرافيک و جزئيات بهره مند است، تماي سري هاي بازي BATMAN از nVIDIA Physx نيز پشتيباني ميکند که باعث ميشود فيزيک بازي از بار پردازنده برداشته شده و قويتر شود و بجاي پردازنده, کارت گرافيک اين وظيفه را بر دوش گرفته که اين موضوع باعث افزايش فريم ميشود اما براي اينکه شرايط عادلانه باشند گزينه Physx خاموش و AA نيز غير فعال گرديده است. چارت دوم مربوط به تنظیمات یکسان اما با فعال کردن MSAA به میزان 8X است.

15- Hitman: Absolution

تست بعدي ما Hitman: Absolution نام دارد، با شنيدن نام اين بازي ياد شخصيت بي رحم و خونسرد بازي يعني Agent47 خواهيد افتاد، داستان بازي بعد از نسخهBLOOD MONEY اتفاق مي افتد و پيشرفت چشم گيري نسبت به نسخه گذشته خود دارد، يکي از اين پيشرفت ها گرافيک بسيار چشم نواز بازي ميباشد که کارتهاي گرافيکي زيادي را در فريم گيري دچار مشکل کرد. IO Interactive طراح و سازنده بازي و Square Enix ناشر بازي موفقيت خوبي را با انتشار اين بازي بدست آوردند، موتور گرافيکي بازي Glacier 2 نام دارد که بر خلاف نا آشنا بودنش قدرت خوبي در نمايش جزئيات دارد لازم به ذکر است بازي نام برده با کارتهاي گرافيکي AMD سازگاري بهتري دارد و براي اين تست تمام تنظيمات در بالاترين حالت خود هستند و تکنيک AA نيز غير فعال شده است. چارت دوم مربوط به تنظیمات یکسان اما با فعال کردن MSAA به میزان 8X است.

16- Dirt3

تست بعدي از بازي زيبا و جذاب Dirt3 گرفته خواهد شد، اين بازي شبيه سازي اتومبيل راني است که داراي جلوه هاي گرافيکي زيبا و بالايي ميباشد و در کنار جلوه هاي گرافيکي از سبکي نو در بازي هاي رالي بهره مند است، ناشر و توسعه دهندگان بازي Codemasters بازي هايي که شبيه سازي اتومبيل ميباشند را گويا بيشتر ميپسندند، بازي نام برده در سال 2011 منتشر شد و از موتور گرافيکي EGO 2.0 استفاده ميکند که آپشن هاي فراوان گرافيکي آن شرايط بسيار خوبي را براي آزمايش کارت هاي گرافيک فراهم ميسازد. تمام تنظيمات مانند تست هاي قبل در بالاترين حد خود قرار گرفته و AA نيز غير فعال شده است. چارت دوم مربوط به تنظیمات یکسان اما با فعال کردن MSAA به میزان 8X است.

17- دما و صدا

همان طور که در ابتدای بررسی نیز اشاره گردید، فن های کارت گرافیکی GTX980 STRIX DC2 OC در صورت عدم نیاز به خنک سازی خاموش شده و این موضوع باعث می شود تا نویز یا صدای تولیدی کارت گرافیکی به 0 db یا سکوت کامل کاهش یابد! این موضوع در پردازش های دو بعدی که فرکانس تراشه گرافیکی نیز به 150 مگاهرتز کاهش می یابد رخ می دهد از این رو در بسیاری از اوقات شما صدایی از سوی کارت گرافیکی نخواهید شنید جز در مواقعی که مشغول بازی هستید.

در هر صورت به منظور سنجش کمترین دمای کارت گرافیکی، سیستم تست به مدت 10 دقیقه در حالت Idle یا بیکاری رها شده و پس از این مدت توسط صفحه Sensors نرم افزار GpuZ مولفه های مورد نیاز خوانده می شود. کمترین فرکانس هسته و حافظه ممکن 135 و 162 مگاهرتز ثبت شده و کمترین دمای ممکن در حالتی که فن های کارت گرافیکی نیز خاموش شده است 37 درجه سانتیگراد می باشد. در این حالت توان مصرفی کارت گرافیکی یا TDP تنها %8 گزارش شده است!

برای سنجش بیشترین دمای کارت گرافیکی نیز، از بنچمارک HWBot Unigine Heaven استفاده می کنیم که فشار مضاعفی به GPU و حافظه ها وارد می کند. درواقع می توان اشاره کرد هیچ بنچمارک دیگری نمی تواند کارت گرافیکی را تا این میزان تحت لود و فشار قرار دهد. لازم به ذکر است بنچمارک مذکور بر مبنای DirectX 11 می باشد. پس از انجام بنچمارک مذکور بیشترین فرکانس هسته و حافظه ممکن 1290 و 1752 مگاهرتز توسط GpuZ ثبت شده که بیشتر از اطلاعات ریلیز شده ایسوس می باشد! (البته این موضوع به تکنولوژی Boost مربوط می گردد که خارج از بحث می باشد!) در هر صورت بیشترین دمای تراشه گرافیکی نیز 72 درجه سانتیگراد ثبت شده که دمای مناسبی می باشد. در این حالت بیشترین دور فن نیز 1442rpm معادل با 48% گزارش شده است، در طول اجرای بنچمارک با وجود فعالیت فن های کارت گرافیکی نویز بسیار کمی تولید شده و بایستی به کمپانی ایسوس بخاطر تولید این محصول ساکت! تبریک گفت. توان مصرفی کارت گرافیکی یا TDP در حالت لود 99% نیز برابر 97.3% گزارش شده است.

در حالت اورکلاک GTX980 STRIX DC2 OC بیشترین دمای ثبت شده توسط GpuZ حدود 75 درجه بوده و بیشترین دور فن نیز 1654rpm معادل 53% بوده است. در این حالت نیز فعالیت فن ها نویز یا صدای قابل توجهی تولید نمی کند! نکته قابل ذکر افزایش توان مصرفی یا TDP کارت گرافیکی به 109.8% می باشد.

18- اورکلاکینگ

سر انجام پس از سنجش کارایی و عملکرد کارت گرافیکی GTX980 STRIX DC2 OC زمان اورکلاک آن فرا می رسد! با توجه به سیستم مدیریت توان قدرتمند و استفاده از قطعات الکترونیکی با کیفیت انتظار اورکلاک بالایی از محصول فوق نیز می رود. برای سنجش پایداری کارت گرافیکی نیز از بنچمارک محبوب HWBot Unigine Heaven بهره می بریم، دلیل این موضوع نیز فشار مضاعف به تراشه گرافیکی و حافظه ها می باشد که هرگونه ناپایداری احتمالی باعث توقف بنچمارک می گردد.

همراه پکیج این کارت گرافیکی نرم افزار بسیار مفید و توانمند ASUS GPU Tweak ارائه شده است که علاوه نمایش وضعیت و اطلاعات کارت گرافیکی کاربران و گیمرها براحتی می توانند از طریق آن به اقدام به اورکلاک کارت گرافیکی خود کنند و کارایی به مراتب بالاتری در بازی ها کسب کنند. در این بخش اورکلاک هسته گرافیکی و حافظه ها بطور جداگانه انجام می گیرد و بیشترین فرکانس پایدار بدست آمده برای هر دو ثبت شده و تست نهایی انجام می گیرد. قابل ذکر است پروفایل فن کارت گرافیکی در حالت Auto باقی می ماند و تغییری لحاظ نمی گردد.

پس از انجام تست های متعدد بروش آزمون و خطا بیشترین فرکانس هسته و حافظه ممکن برای کارت گرافیکی GTX980 STRIX DC2 OC بترتیب 1360 مگاهرتز و 1983 مگاهرتز! ثبت می گردد. باید اشاره کنیم فرکانس هسته در حالت Boost بمراتب بالاتر بوده و 1472 مگاهرتز گزارش شده است! چیزی در حدود 200 مگاهرتز اورکلاک هسته گرافیکی نتیجه خیلی خوبی محسوب می شود! اما آنچه که بیش از پیش باعث شگفتی شده است اورکلاک فرکانس حافظه به چیزی در حدود 2 گیگاهرتز (حدود 8 گیگاهرتز در حالت موثر) می باشد که می توان دلیل آن را در چیپ های حافظه با کیفیت سامسونگ جست و جو کرد! در مجموع این پتانسیل و قابلیت اورکلاک بالای کارت گرافیگی GTX980 STRIX DC2 OC قابل تحسین می باشد!!

نتيجه بنچمارک HWBOT Unigine Heaven در فرکانس 1360 مگاهرتز (اورکلاک شده):

19- نتیجه گیری

به پایان بررسی کارت گرافیکی ASUS GTX980 STRIX DC2 OC نزدیک می شویم، همان طور که در طول بررسی نیز اشاره شد کارت گرافیکی GTX980 STRIX DC2 OC اولین عضو سری گیمینگ STRIX می باشد که با شعار ساکت تر و خنک تر یا بازی در سکوت عرضه شده است. این سری نیازهای گیمرهای حرفه ای را مد نظر قرار داده و خاموش شدن خودکار فن ها در پردازش های سبک یا دو بعدی از نقاط قوت آن تلقی می گردد. حتی با وجود لود بالای 90% و فشار مضاعفی که در طول بررسی به کارت گرافیکی وارد شد نویز تولیدی آن بسیار پایین بوده و کمپانی ایسوس در تولید کارت گرافیکی ساکت موفق عمل کرده است. اما در کنار نویز پایین خنک کننده اختصاصی Direct CuII با وجود طراحی دو اسلاته عملکرد قابل قبولی نیز از خود حتی در حالت اورکلاکینگ بنمایش می گذارد! از این رو گیمرهای حرفه ای در طول بازی های سنگین و طولانی از بابت دمای کارت گرافیکی خیالشان راحت خواهد بود! سیستم مدیریت توان قدرتمند DIGI+ همراه با قطعات الکترونیکی با کیفیتی که در ساخت محصول فوق مورد بکار رفته است باعث شده کارت گرافیکی GTX980 STRIX DC2 OC پتانسیل بالایی نیز در اورکلاکینگ داشته باشد و علاقه مندان به اورکلاکینگ را نا امید نسازد! علاوه بر این کیفیت ساخت محصول نیز در سطح بالایی ارزیابی می گردد، تمامی این موارد باعث می گردد تا کارت گرافیکی GTX980 STRIX DC2 OC ساخت کمپانی ایسوس از سوی اورکلاکینگ هیروز برای هر سیستم گیمینگ حرفه ای پیشنهاد گردد!

تصویر زیر اجزای سازنده کارت گرافیکی را به تفکیک نمایش می دهد!

نقاط قوت:

+ کيفيت ساخت بالا
+ سیستم مدیریت توان قدرتمند DIGI+
+ خنک کننده کارامد و نویز پایین
+ قابلیت اورکلاک بالا
+ نرم افزار کارامد GPU Tweak

نقاط ضعف:

- N/A

در نهایت با توجه به کارایی بالای کارت گرافیک ASUS GTX980 STRIX DC2 OC اوارد GOLD و Gamer's Choice را از لابراتور تخصصي اورکلاکينگ هيروز دريافت ميکند.

برای بحث و تبادل نظر در رابطه با این محصول به این تاپیک مراجعه کنید.